Kayıplar Komitesi’nin Ayvasıl’da (Türkeli) 1963-64’te “kayıp” edilen bazı Kıbrıslıtürkler için yeni kazılara başladığı öğrenildi.
Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatör Yardımcısı Arkeolog Çınar Karal’dan aldığımız bilgilere göre, Ayvasıl’daki kazı askeri bölge içerisinde yürütülüyor. Ayvasıl’da Kayıplar Komitesi tarafından başlatılan kazının köyden 600 metre uzaklıkta, eski Kıbrıslıtürk mezarlığının ise bir kilometre uzağında olduğu öğrenildi. Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatör Yardımcısı Arkeolog Çınar Karal’dan aldığımız bilgilere göre, şu anki kazı, eski bir futbol sahasının güneyinde yürütülüyor.

AYVASIL’DA NELER OLMUŞTU...
Ayvasıl köyünde 1963’te bazı Kıbrıslırum faşistler tarafından öldürülen köyde bulunan bazı Kıbrıslıtürkler, Ayvasıl’daki Kıbrıslıtürk mezarlığı dışına bir toplu mezar kazılarak gömülmüştü.
Bu arada 1963’teki iki toplumlu çatışmalarda Lefkoşa’nın çeşitli bölgelerinde öldürülerek naaşları çeşitli tarihlerde, çeşitli yerlerden toplanarak Lefkoşa Genel Hastanesi morguna kaldırılan Kıbrıslıtürkler’le ilgili Kıbrıslırum yetkililer kimliklerini belirleyebildiklerinin isimlerini de yazdıkları bir liste yapmışlar ve bu listeyi Kızılhaç aracılığıyla dönemin Kıbrıslıtürk yetkililerine göndermişlerdi. 4 Ocak 1964’te Kıbrıslırum yetkililer Kıbrıslıtürk yetkililerden bu naaşları gelip morgtan almalarını istemişlerdi Kızılhaç aracılığıyla. Ancak Kıbrıslıtürk yetkililer Lefkoşa Genel Hastanesi morgunda bulunan bu naaşları gidip almamış ya da gidip alamamıştı... Listede 21 kişi “ölü” olarak, 5 kişi de “yaralı” olarak sıralanmaktaydı. Bazılarının kimlikleri vardı, bazılarının ise kimliği belirlenemişti. Bu liste 29.12.1963’te Lefkoşa Genel Hastanesi’nde ve hastane morgunda bulunanların listesi idi.

NAAŞLAR MORGTAN ARANMADI YA DA ARANAMADI...
O günlerin çatışmalı ortamı içerisinde Kıbrıslıtürk makamlar bu naaşları morgtan almayınca, bu kez Kıbrıslırum yetkililer, naaşları morgtan alarak Ayvasıl Kıbrıslıtürk mezarlığı dışında kazdıkları çukurlara gömmüşlerdi. Rahmetlik Ksenofon Kallis’in bize anlattıklarına göre, bu işlem bir kez değil, en az iki-üç kez tekrarlanmıştı. Kıbrıslıtürkler’in aranmayan/aranamayan naaşları Ayvasıl’daki toplu mezarlara gömülürken, Lefkoşa’daki hapishaneden bazı mahkumların kullanıldığını da Kallis bize anlatmıştı.
Sonrasında St. John Ambulans Servisi’nde çalışmakta olan bir İngiliz ya da Kanadalı kadın, Ayvasıl’a toplu gömü yapıldığı yönünde Kıbrıslıtürk makamları uyarmış, Kıbrıslıtürk yetkililer de İngiliz askerleri eşliğinde 13 Ocak 1964’te bu mezarları kazma kararı almışlardı.

KATLİAMI GİZLEME ÇABASI...
Kıbrıslıtürk makamların İngiliz eskortları eşliğinde toplu mezarları açacakları haberi ortaya çıkınca, bu kez Kıbrıslırum makamlar panik olmuş ve bir gece önce Ayvasıl’daki toplu mezarlara giderek buradan bazı naaşları alıp başka bir yere götürüp gömmüşlerdi. Kıbrıslırum makamlar neden böyle birşeye başvurmuşladı? Çünkü Kıbrıslıtürk makamlara 4 Ocak 1964’te göndermiş oldukları 21 kişilik listenin dışında da köyde yaşanan katliamda öldürülenler aynı alana yani Kıbrıslıtürk mezarlığı dışına gömülmüştü – bu katliam ortaya çıkmasın diye, “sayıyı tutturmaya” yani buraya defnettikleri kişilerin 21’den fazla olmamasına çalışıyorlardı.
Fakat “yanlış” toplu mezarı açmışlardı – çünkü alıp götürdükleri naaşlar, Ayvasıl’da katledilmiş olan Kıbrıslıtürkler değildi – başka yerlerde öldürülüp buraya gömülenlerdendiler...

KIBRISLITÜRK MAKAMLARIN İMZASIYLA YENİ SKANDAL...
Kıbrıslırum makamlar bunu yaparken, Kıbrıslıtürk makamlar da başka bir skandala imza atacaktı: 13 Ocak 1964’te Ayvasıl’da Kıbrıslıtürk mezarlığı dışındaki toplu mezarlar, Dr. Hüsrev Dağseven başkanlığında bir ekip tarafından kazılacak ve çıkarılan naaşlar, herhangi bir kimliklendirme yapılmaksızın, Tekke Bahçesi’ne........

© Yeni Düzen