Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılması

Prof. Dr. Yusuf Özertürk

*16 Mart 1920’de İstanbul itilaf devletlerince işgal edilmişti. Osmanlı Meclis-i Mebusanı basılarak bazı mebuslar tutuklanmıştı. Bunun üzerine mebuslar 18 Mart 1920’de emniyet verici bir halin gelmesine kadar meclis çalışmalarının durdurulmasını kararlaştırmışlardır. Bunun üzerine 11 Nisan 1920’de Padişahın ‘irade-i seniyesi’ ile Meclis-i Mebusan kapatılmıştır. Böylece meşrutiyet sona ermiştir.

*Mustafa Kemal 19 Mart 1920’de şu genelgeyi yayınlamıştır; ‘Merkezi hükümet’in dahi düvel-i itilafiye tarafından resmen işgali sebebiyle, Millet tarafından selahiyet-i fevkaladeyi haiz bir meclisin Ankara’da içtimaı ve dağılmış olan mebusandan Ankara’ya gelebilecek olanların bu meclise iştirak ettirilmeleri zaruri görülmüştür’. Bunun üzerine İstanbul’dan Ankara’ya insanlar gelmeye başlamıştır. Ülke 66 seçim bölgesine ayrılmış ve her seçim çevresinden 5’er milletvekilinin seçilmesi kararlaştırılmıştır. Buna göre yeni meclis Anadolu’dan seçilen 330 milletvekiliyle, İstanbul’dan gelecek vekillerden oluşacaktır. Ancak Olağan üstü şartlar dolayısıyla Ankara’da bulunan milletvekilleri görüşmeler sonucunda, Meclisin 22 Nisan Perşembe günü açılmasını kararlaştırmıştır. Fakat açılış, halk üzerindeki etkisi olumlu olacağı düşünüldüğünden 23 Nisan Cuma gününe bırakılmıştır (Yunus Nadi). Bu karar kolordulara, tüm vilayetlere, müdafaa-i hukuk merkezlerine,........

© Yeni Akit