menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Cumhuriyetin Anlaşılması Tarih Bilinciyle Mümkündür

10 0
29.10.2025

Cumhuriyetin Anlamı ve Önemi Nedir?

Ülkemiz tarihi boyunca birçok önemli gelişme ve başarıya sahne olmuştur. Ancak en büyük başarı ve dönüşüm, geçen yüzyılın savaşlar arifesinde hayata geçirilen ve “Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir.” ifadesiyle somutlaşan Cumhuriyet yönetimidir. Birinci Dünya Savaşı sürecinde imparatorlukların ulus devletlerine dönüştüğü bir dönemde, çağının ilerisinde toplumun kendi iradesini demokratik anlayışla tesis etmesine olanak sağlamıştır.

Cumhuriyetin temel ilkesi, yurttaşların kendi iradeleriyle yönetimlerini ve yöneticilerini belirleme hakkını gerçekleştirmiş olmalarıdır. Cumhuriyet, halk egemenliğini, yasalar karşısında eşit yurttaşlığı, kamu kaynaklarının toplumun ortak malı olarak görülmesini ve kamu kaynaklarından herkesin eşit biçimde yararlanmasını yasal hale getirmiştir. Cumhuriyet, “kimsesizlerin kimsesi” olarak bireylerin yetenekleri ölçüsünde okuyarak, çalışarak ve üreterek gelişimini sağlamasına olanak tanıyan bir düzen kurmuştur. Hepimiz bu sayesinde köylerimizden çıkıp dünya vatandaşı oluk.

Egemenliğin tek kişide toplandığı, yönetimin babadan oğula geçtiği bir sistemde bireylerin özgür iradesini ortaya koyması mümkün değilken, Cumhuriyet yönetiminde “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ilkesiyle demokrasinin temelleri atılmış, bireyin özgürlüğü ve toplumsal eşitliği güvence altına almıştır. Cumhuriyet’in kurulmasıyla birlikte Anadolu’da kulluktan yurttaşlığa geçiş yolu açılmış; kadınlar erkeklerle kanun önünde eşit haklara kavuşmuş, seçme ve seçilme hakkı tanınmış, eğitim hakkı güvence altına alınmıştır.

Cumhuriyetin sunduğu bu eşitlik ortamı, bireylerin kendi giyimini, düşüncesini ve yaşam biçimini özgürce belirleyebilmesine, kadının toplum hayatına aktif biçimde katılmasına zemin hazırlamıştır. Eğitim yoluyla kalkınmayı ve sanayileşmeyi gerçekleştiren Cumhuriyet’in bu başarıları doğaldır ki kolay elde edilmemiştir. Cumhuriyet kurulurken de bugünde halen zorluklar yaşanıyor. Toplumun bireylerinin eğitim kurumlarında özgür koşullar sağlandığı zaman bir arada dayanışma içinde sorunlara çözüm ürettiği görülmektedir.

Cumhuriyet Fikrini Geç Kavradık ve Geç Anladık

Cumhuriyetimizin 80. yılı kutlamaları kapsamında Adana Ticaret Odası’nın düzenlediği “Adana Tarımının Dünü, Bugünü ve Yarını” başlıklı panel için hazırlık yaparken Cumhuriyetin yaptıklarını ve hedeflerini geniş tanımlı olarak kavradım. Daha önce yüzeysel olan bilgimin artması ile Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına duyduğum hayranlık daha da derinleşti. Cumhuriyeti anlamak için tarih bilgisinin ne kadar önemli olduğunu o süreçte daha iyi kavradım. Tarihi bilmenin önemini her aşamada vurgulanması gerekiyor.

Cumhuriyet’in kuruluş döneminde yokluk içinde yeniden bir ülke yaratma çabası, II. Dünya Savaşı’na kadar milli irade çerçevesinde sürdürüldü. Ancak bu dönemden sonra niceliksel büyüme devam etse de, yüksek borçlanmaya dayalı dışa........

© Turkish Forum