Biliyorum, biliyorum. Bu nasıl Türkçe diyeceksiniz. Hem soru işareti yok hem “çekinebilir miyiz” diye bir kelime var. Haklısınız. Bu konuya dönmeden önce Türkiye’deki son günlerde tartışılmaya başlanan fotoğraf karesine sebep olan fotoğraf makinesinin geçmişine bir bakalım.

İlk fotoğraf makinesi 1839’da arz-ı endam eder. Sonra gazete sayfalarına. O yetmezmiş gibi, İngiliz polisinin aklına gizli kamera kullanmak gelir. Bu davranış günümüzün paparazzilerine benzetilir. Fotoğraf makinesi ya da fotoğraf hızla yayılır ama öyle kolay kabul görmez. Dini nedenlerle birçok ülkede karşı çıkılır.

Osmanlı’da da basında fotoğraf kullanılması 1800’lerin sonuna denk gelir. 1891’de yayına başlayan Resimli Gazete ile aynı yıl Servet-i Fünun başı çeker. Servet-i Fünun, fotoğrafa ve fotoğraflı haberlere büyük yer verir. Türk fotoğrafçılığının öncülerini genellikle gayrimüslimdir. Bu fotoğrafçılar için padişahın fotoğrafçısı olması önem kazanır. Birinci Dünya Savaşı ile Ordu Sinema-Film Merkezi’nde Foto Sebah, Febüs, Cezmi Ar gibi fotoğrafçılar görevlidir. Dönemin ünlü foto muhabirleri arasında Ferit İbrahim, Talha ve Velid Ebuzziya ile Burhan Felek sayılabilir. Atatürk’ün Kocatepe’deki fotoğrafı Kurtuluş Savaşı’nın efsanevi bir fotoğrafıdır.

Vietnam Savaşı’ndaki efsanevi fotoğraflar ne yazık ki dehşet vericidir. Amerika’nın napalm saldırısında vücudu yanmış bir çıplak çocuğun, kollarını açıp acıyla bağırarak koştuğu görüntü ya da Güney Vietnamlı generalin Vietkonglu subayı sokak ortasında başından vurarak infaz etmesi unutulması zor karelerdir. Bu fotoğraflar, savaşın kötülüğünü anlatması açısından önem taşır.

Sinema filmlerinde de dondurulan kare çekimleri de dramayı anlatması açısından dikkat çekicidir. Bütün zamanların en iyi westernden biri sayılan Sonsuz Ölüm / Butch Cassidy And The Sundance Kid (George Roy Hill, 1969) filminde, kanlı bir son yerine seçenekleri kalmayan iki soyguncunun kurşun yağmuruna doğru silahlarını ateşleyerek koşmaları sırasında sahne dondurulur. Öldürülecekleri kesindir ancak yönetmen bu........

© Tele1