Diğer

22 Ekim 2025

"Nefret ettiğinin kendisi sensin”

- Jacques Lacan

18. İstanbul Bienali’nin üçüncü yazısını bir kenara bırakıp, onu yayınlamadan evvel, 20 Ekim akşamı izlediğim ve etkisinden kurtulamadığım bir dans performansının yazısını araya koymak istiyorum. Bir kere gecenin benim için en mutlu anlarından biri Tiyatro Festivali’nin eski yöneticisi Dikmen Gürün hanımefendiye rastlamam ve kucaklaşmamız oldu; çünkü kendisi bu festivali o kadar yükseklere taşımıştı ki bana göre bütün İKSV programları arasında en çok beklediğim festival oldu. Kendisine İstanbul çok şey borçludur.

Tarihçi Georges Duby’e göre, katedraller Avrupa’da 980-1130 tarihleri arasında inşa edildiler. Bu zamanlarda sanat daha çok kurban olmaydı. Bedeni Tanrı’ya kurban etmekti ve daha çok büyüye yakınlaşmaktaydı. Katedrallerin göğe yükselen gotik tarzda inşa edilmelerinin Tanrı’ya doğru yaklaşmak olduğu söz konusu edilmektedir. O dönemde insan toplumu, daha çok Site’nin (Tanrı’nın Şehri'nin) ona yansıması olarak düşünülmekteydi. Bu da bir Kraliyetti. Şövalyelerin kurdukları krallıklardı. Kılıç ise krallığın sembolü olarak öne çıkarılmaktaydı. Bugün ise, katedral ne demek? Tanrı’nın evi, yükselen gotik bir dünyanın içinden geçen ve günümüzün distopik hayaletinin yaşamaya başladığı, metafizik sonrası, robotik bir dünya içinde yeniden dine dönüş nasıl gerçekleşebilir? Katedrallerin mekânı vardı; ama bu dans tiyatrosunda zamansızlık ve mekânsızlık içinde yer alan bedenleri izlemekteyiz. Rüya mı, yoksa gerçek mi? Veya ikisi birbirleri içine mi girmişler? Bir sahnede kılıç gibi bedenler üzerinde kontrolü sağlayan bir orkestra sopası kılıcın yerini tutmakta sanki.

İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı’nın düzenlediği, Marcos Morau’nun yönetmenliğinde ve onunla beraber Lorena Nogal’in koreografilerinde gerçekleşen dans grubu Scapino Ballet Rotterdam “Katedral, Arvo Part’le Bir Akşam” (Estonyalı besteci Arvo Part bugün 90 yaşında) adlı dans tiyatrosu (performansı) İstanbullu seyircilere inanılmaz bir beden şovu gösterdi.

Dış ses olarak........

© T24