Yalan Söyleyen Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Çocukların zaman zaman gerçeği çarpıttığını ya da tamamen farklı bir hikâye anlattığını görmek ebeveynler için endişe verici olabilir. Ancak çocuklarda yalan söyleme davranışı genellikle bir problemden çok, belirli bir gelişimsel sürecin parçası veya çevresel etkileşimlerin bir sonucudur. Önemli olan, ebeveynlerin bu duruma nasıl yaklaştığıdır.
1. Öncelikle Yalanın Nedenini Anlamaya Çalışın
Çocuğunuzun yalan söyleme sebebini anlamadan doğrudan onu suçlamak veya cezalandırmak, sorunun çözümüne yardımcı olmaz. Çocuklar farklı nedenlerle yalan söyleyebilir.
Korku: Sert cezalar ve eleştirilerden kaçınmak için yalan söyleyebilirler.
Dikkat çekme: İlgi görmek ve fark edilmek istedikleri için gerçeği abartabilirler.
Hayal gücü: Özellikle küçük yaşlarda gerçek ile hayali ayırt edememek yalan olarak algılanabilir.
Ödül kazanma: Maddi veya manevi bir kazanç elde etmek için gerçeği çarpıtabilirler.
Başkalarını koruma: Arkadaşlarını ya da kardeşlerini zor bir durumdan kurtarmak için yalan söyleyebilirler.
Özgüven Eksikliği: Kendilerini daha başarılı veya güçlü göstermek için gerçeği çarpıtabilirler.
Sosyal Kabul: Arkadaş grubunda kabul görmek veya ilgi çekmek amacıyla yalan söyleyebilirler.
Kaçınma: Ödev yapmadığını veya kurallara uymadığını gizlemek için yalan söyleyebilirler.
Taklit: Eğer çevresinde yalan söyleyen yetişkinler veya arkadaşlar varsa, bu davranışı model alabilirler.
Geride bıraktığımız haftalarda çocukların gelişim dönemleri (yaşları) ve yalan davranışlarının anlamları hakkında bir yazı kaleme almıştım. Fikir sahibi olmak için oradan da yararlanabilirsiniz. Çocuğunuzu yargılamadan önce, hangi sebeple yalan söylediğini anlamaya çalışın.
2. Sakin Kalın ve Tepkinizi Kontrol Edin
Çocuğunuzun yalan söylediğini fark ettiğinizde hemen sert bir tepki vermek yerine, durumu sakince değerlendirin. Öfkeli veya tehditkâr bir yaklaşım sergilerseniz, çocuğunuz bir daha dürüst olmaktan çekinebilir. Bunun yerine, güven veren bir dille konuşmaya çalışın.
- Yanlış Tepki: “Bana nasıl yalan söylersin? Çok büyük........
© Sonsöz
