Zihnim dolu olduğunda bilmece çözmek, dikkatimi başka alanda yoğunlaştırıp rahatlamamı sağlar.

Gazetelerin ‘gazete’ olduğu dönemde, en zor bilmece/bulmacalar Cumhuriyet gazetesindeydi. Tamamını çözebilenlere, ‘entel’ denmez, genel kültürüne saygı duyulurdu.

Şimdilerde herkes ‘entel, dantel’, ancak çözecek seviyeli gazete bulmacası kalmadı. Sanki onlar da yaşam koşulları gibi ruhsuzlaştı.

Yıllar öncesinde Japonların, en alt kademe çalışanları dâhil herkese bir unvan verdiklerini öğrendiğimde, önce şaşırmış, sonra takdir etmiştim. Kısa bir sözcük bile kişiyi yükseltiyor, daha verimli olmasına yol açıyordu.

Karşılaştırmak doğru değilse de, benzer kavramlar ülkeler arası kültür, gelenek/göreneklere göre anlam değiştiriyor. Örneğin bizde kapıcı-apartman görevlisi, sekreter-yönetici asistanı gibi daha ciddi veya daha yüceltici sıfatlar aldı ama bir değişiklik olmadı. Çalışkan yine çalışkan, tembel yine tembel kaldı.

↔↔↔

Altyapı aileden olduğu kadar çevre koşullarına bağlı olarak gelişir. Çocuk yaşlarımda ebeveynlerimin evinde kitap konusunda “Oku da ne okursan oku”, zihniyeti yoktu. Babam, kardeşimle gizli gizli okuduğumuz Tommiks, Teksasları gördüğünde hemen elimizden alırdı. Kızar ama sesimizi çıkarmazdık. Bir gün yatağının........

© Şalom