Değerli dostlar! Bu yazımızda Müküslü Hamza Ağabey’in İşarat-ül İ’caz’ı neşri ile onun ve Bediüzzaman Said Nursi’nin Kürdistan Teali Cemiyeti ile olan ilişkisini incelemeye çalışacağız inşaallah.

Müküslü Hamza, Birinci Dünya Savaşı sonrası İstanbul’a dönmüştür. Üstad da bu sıralarda Rusya’dan esaretten dönmüştür. Müküslü Hamza’nın İstanbul’da yaptığı ilk iş, savaş öncesi katipliğini yapıp, neşre hazırladığı İşarat’ül İ’caz’ı matbaada bastırmak olur. Risale-i Nur Enstitüsü bu konuda şu bilgiyi aktarıyor: “Müküslü Hamza 1918 yazında İşârâtü’l-İ’câz’ı yayına hazırlamıştır. Kitabın basımı için gerekli olan kâğıt, dönemin Osmanlı Harbiye Nazırı olan Enver Paşa tarafından karşılanmıştır. Said Nursî’nin kendisi, bu yardımı bizzat istememiş, Enver Paşa’nın ısrarı sonucu kabul etmiştir.1 Savaştan önce yazılan nüshayı küçük kardeşi Abdülmecid Nursi muhafaza etmiştir.”

İşarat-ül İ’caz’ın neşir hikayesini Abdülkadir Badıllı Ağabey şu şekilde anlatır: “Hz. Üstad –kuvvetli bir tahmin ile– İŞARAT-ÜL İ’CAZ’I telgrafla Diyarbekir’deki kardeşi Molla Abdülmecid’den istetmiş, Molla Abdülmecid de, onu yeğeni Abdurrahman’la İstanbul’a göndermiştir. Eser İstanbul’a ulaşınca da, Hz. Müellif onu okuyup, dikkatlice tashihini yaptıktan sonra; biraderzadesi merhum Abdurrahman ve talebesi merhum Molla Hamza gibi iki fevkalade zeki ve mümtaz âlimlerin nezaretleri altında tab’ettirmiştir. Tab’edilip kitap olarak piyasaya çıkınca da; MEŞİHAT-I İSLÂMİYE DAİRESİ tarafından Osmanlı Ülkesi Müftülüklerine birer nüsha gönderilmiştir.”2

Müküslü Hamza’nın ilk yirmi sayısının müdürü ve imtiyaz sahibi olduğu Kürdistan Teali Cemiyeti’nin yayın organı olan Jîn dergisinin3 8. sayısında kendisinin yayıma hazırladığı Said Nursî’nin “İşârâtü’l-İ’câz” adlı eserinin ilânı vardır. İlan daha sonraki Jîn’in çeşitli sayılarında da yayınlanmıştır. Adı geçen ilân şöyledir: “Darü’l-Hikmeti’l-İslâmiye aza-i kirâmından ve Kürdistan ulema-i meşhuresinden Bediüzzaman Said Kürdî Hazretlerinin telifatından ‘İşârâtü’l-İ’câz fî Mezanni’l-İ’câz’ nâmındaki tefsir-i şerifi mevki-i intişâre vaz’edilerek Şark Kütüphanesinde satılmaktadır. Müntesibîn-i ilmin birer dane edinmesi tavsiyesini vazife addederiz.”4

Müküslü Hamza, Abdurrahman Nursi ile beraber neşrettikleri İşarat-ül İcaz’a zeyl olarak ‘Bediüzzaman Sa’id-i Kürdi’nin Tercüme-i Halinden Bir Hülasadır’ adlı Üstad’ın biyografisini de eklerler. Bu biyografiye dair Araştırmacı Yazar Bilal Tunç şu bilgileri verir: “Hz. Üstâd’ın ilk talebelerinden Müküslü Hamza tarafından te’lîf edilmiş. İlk Bedîüzzamân Târihçesi.1918 sonlarına doğru. İşârât-ül İ‘câz’a zeyl olarak neşredilmiş. 1 ara-kapak sayfası, 1 boşuyla berâber 7 sahîfeden ibâret. Kısalığından ötürü olsa gerek, müellifi; “Tercüme-i Hâl” olarak adlandırmış. Bedîüzzamân araştırmacıları/yazarları için mürâcaat edilmesi gereken........

© Risale Haber