Sahte diploma özelinde hem tartıştığımız şey hem de tartışmanın düzeyi ve gerçekleştiği ortam, etraflı bir muhasebeyi zorunlu kılıyor. Çünkü spesifik hadiseler üzerinden yürütülen kamusal tartışma aynı zamanda tartışmanın yürütüldüğü ortama, ortamdaki işleyişe ve ilişkiye dair esaslı şeyler söylüyor.

• ABDULBAKİ DEĞER
• 17 Ağustos 2025

Heidegger, “Sahici bir felsefe dersinde önemli olan doğrudan söylenen değil, anlatılanın içinde sessiz bırakılandır” der. Söylemin ana dinamiğini dile gelmeyenin, dipte kalanın, satır aralarında gizlenenin oluşturduğunu neredeyse yaşadığımız her hadisede yeniden deneyimliyoruz. Sahte diploma özelinde hem tartıştığımız şey hem de tartışmanın düzeyi ve gerçekleştiği ortam, etraflı bir muhasebeyi zorunlu kılıyor. Çünkü spesifik hadiseler üzerinden yürütülen kamusal tartışma aynı zamanda tartışmanın yürütüldüğü ortama, ortamdaki işleyişe ve ilişkiye dair esaslı şeyler söylüyor.

Sahte diploma mevzusu kamuoyunda da haklı bir şekilde eleştirildiği gibi, gayrimeşru yollarla elde edilen bir belge üzerinden insanların hak etmedikleri birtakım pozisyonlara erişimine işaret eder. Bu noktada özenle üzerinde durulması gereken husus, devletin bu tarz sızma girişimlerine karşı yaşadığı zafiyettir. Yeryüzünde, neredeyse tüm devletlerin, yaygınlıkları farklı olmakla birlikte, benzer girişimlere maruz kaldıkları anlaşılmaktadır. Bu tür girişimler karşısında korunaklı, vatandaşlarının haklarını ve hukuklarını muhafaza etme noktasında eşitlikçi yapılar oluşturan devletlerin varlığı ve niteliği, az olmakla birlikte görülmektedir ve neredeyse diğer tüm devletlerin vaatleri ve meşruiyet zeminleri de bu tür devletlere/standartlara referansla karşılanmaya çalışılmaktadır. Dolayısıyla bu meselenin esas odağında devlet mekanizmamızın ne tür bir organizasyon içinde olduğu ve işlediği bulunmaktadır. İkincisi, bağlantılı şekilde sahte diploma üzerinden hem devleti güçsüz ve şaibeli kılan hem de başkalarına ilişkin haksız bir durum oluşturan güçlü yapıların varlığına işaret eder. Bu durum tavuk-yumurta ikilemi gibi devlete maliyet çıkarmanın yanı sıra devletin bünyesinde taşıdığı zafiyetle de doğrudan bağlantılıdır. Üçüncüsü, normal prosedürler içerisinde kalarak diploma sahibi olan insanlara vadedilen hakların korunmamış ve taşınacağı belirtilen sorumlulukların yerine getirilmemiş olmasıdır. Burada yine dönüp dolaşıp devlete, onun yapılanma niteliğine ve işleyişine geliyoruz.

İşin bu kısmı Heidegger’in ifadesiyle sahici felsefe dersinde doğrudan söylenen, gösterilen hususlarla ilgili. Ancak meseleyi bu lokasyonda sınırlayıp tüketmek, gerçeklikle yüzleşmekten imtina etmektir. İşin adli, idari kısımlarına ilişkin konuşmak çok kolay, çünkü hem fazlasıyla açık ve önümüzde hem de kimsenin itiraz etmediği bir uzlaşımı içeriyor. Çok kritik bir alanla karşı karşıya gelmemiz bu noktadan sonra başlıyor. Satır arasında kalan, dile gelmeyen, sessizliğe bırakılan nedir, niçin yer tahsisi oraya yapılmıştır?

Gerçeğin Kaybı

Öncelikle şunun altını çizelim: Sahteye ilişkin bir tartışmanın olduğu yerde ana referans noktası, sahte olanın gerçeğidir. Kamuoyu önünde yürütülen tartışma; sahte ile gerçek arasındaki mevzuyu diplomayı vermeye yetkili otoritenin ilgili prosedürlerin güvenliğini ne kadar temin........

© Perspektif