Kıbrıs’ın Etrafındaki Gayya Kuyuları ve KKTC
Temmuz 2025 de Exxon Mobil ve Qatar Energy, Kıbrıs açıklarında yeni bir doğal gaz yatağı keşfedildiğini açıkladı. Ama bu Türkiye’de nedense hiç duyulmadı. Bu keşif, Güney Kıbrıs’ın ve Doğu Akdeniz Enerji Forumu ortaklarının enerji ihracatçısı olma potansiyelini iyice güçlendirmiş durumda. Doğu Akdeniz'deki her yeni doğal gaz keşfi gibi, Kıbrıs adasının deniz tabanında bulunan bu yeni zenginlik de Avrupa'nın enerji kaynaklarını çeşitlendirerek Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmasına ve Doğu Akdeniz enerji ortaklığını desteklemesine katkı. Yeni keşif alanının Kıbrıs'ın yaklaşık 190 kilometre güneybatısında, 1.920 metre derinliğinde olduğu açıklandı. Temmuz ayından bu yana yapılan araştırmalara göre Ekim 2025 başında Pegasus 1 ve Glaucos doğal gaz yataklarının tahminen 226 ila 255 milyar metreküplük bir rezerve sahip olduğuna kesin gözüyle bakıldığından[1], aynı parseldeki yeni kuyunun da verimli olacağı düşünülüyor. Exxon Mobil-Qatar Energy ortaklığı[2], Kıbrıs münhasır ekonomik bölgesindeki iki parsel için arama lisansına sahip. Pegasus-1 adı verilen kuyunun bulunduğu 10. parselde, 2019 da Glaucus-1 kuyusu keşfedilmişti. Pegasus-1, 2011 den bu yana Güney Kıbrıs'ın Münhasır Ekonomik Bölgesinde keşfedilen altıncı doğal gaz yatağı. Ayrıca 6. parselde, Eni ve Total tarafından ortak işletilen Zeus, Cronos ve Calypso kuyuları var. Bu kuyulardaki doğal gaz rezervinin Cronos’da 90 milyar metreküp, Zeus’da 72.5 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor. Calypso'nun değerlendirilmesinin ise halen devam ettiği biliniyor. Pegasus 1’in, Glaucus-1 ve Glaucus-2 (2022) den sonraki en önemli keşif olduğu düşünülüyor. Ancak Kıbrıs henüz bu kuyulardaki doğal gaz kaynaklarını ticarileştirmiş değil. Bunun son seçimlerde federasyon tercihi yapan KKTC için bir fırsat penceresi olarak düşünülmesi gerek. Türkiye şimdi yine sessiz kalıp, KKTC’yi yalnız bırakamaz.
Doğal Gaz Sondajlarındaki Mitolojik Çağrışımlar[3]
Güney Kıbrıs, Doğu Akdeniz’de, doğu ve güney komşuları ile deniz sınırlarını belirledikten sonra, kendi Münhasır Ekonomik Alanını 13 parsele bölüp sismik umudun bulunduğu düşünülen bazı parselleri mitolojik tanrılara ithaf etmişti. İlk sondaj kuyusunun bulunduğu 12. parsele, 2011’de, adanın koruyucusu, aşk, güzellik ve bereket tanrıçası Aphrodite dendi. 12. parsel, İsrail’in verimli Tamar ve Leviathan kuyularına bitişik olduğu için umut büyüktü. Tam o sıralar Ares’in gazabı gibi tepki gösteren Türkiye çıkarılacak her metreküp doğal gazda, KKTC nin de hakkı olduğunu savunarak bölgeye Deniz kuvvetlerinin savaş ve arama gemilerden gönderdi. Artık bir “gambot diplomasisi” başlamıştı. Gambotlar ada civarında belirince, Güney Kıbrıs, çıkarılacak gazdan, kuzeye hakça bir oranla pay........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Gideon Levy
John Nosta
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
Daniel Orenstein