menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

DİSK üzerine notlar

11 33
08.10.2025

Sosyalist İktidar dergisinin 1979 yılının Aralık ayında çıkan üçüncü sayısının en kapsamlı ve dikkat çeken yazısı, Ergün Erdem tarafından kaleme alınan, Türkiye sosyalist hareketleri ile sendikaların, özellikle de DİSK’in ilişkileri üzerinde durulan yazıydı.

Yazısında Türkiye’deki sendikal hareketi üç döneme ayıran Erdem, 1946 öncesi sendikal hareketlerin etkisiz, kopuk kopuk ve patlamalar şeklinde olduğunu söylüyordu.

İlk sendikalaşmaların Balkanlar’da başladığı, buradan İstanbul’a ve Anadolu’ya yayıldığı belirtilirken, bu hareketlerin önce Osmanlı sonra da Cumhuriyet döneminde baskı altında olduğu ve siyasi yönlendiricisinin bulunmadığı yazılmıştı.

1946’da Cemiyetler Kanunu’nda yapılan değişiklikle sınıf esasına dayalı örgüt kurma yasağı kaldırıldı ve bunun ardından sosyalist partiler ve sendikalar kuruldu. Ancak bu dönem çok kısa sürdü ve 1946’nın Aralık ayında yasaklar geri gelerek partiler ve sendikalar kapatıldı.

Kısa sürmesine rağmen yasakların kalkmış olması yazar için yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülmüş ve 1946-1960 arası sendikal hareketlerin ikinci dönemi olarak belirlenmişti.

1946 Aralık’ta tekrar yürürlüğe giren yasaklar Demokrat Parti döneminde de sürmüş, baskıların arkası kesilmemişti. Erdem’e göre bu dönem içerisinde sendikacılığın özü, burjuva partilerinin kuyrukçuluğu şeklinde yapılmasıydı.

1960........

© Muhalif