Dünya öyle bir hızla dönüyor ki, artık kimsenin eski alışkanlıklarıyla yerinde oturup bekleme lüksü kalmadı; her ülke kendi masasında sürekli yeni hesaplar yapıyor, yeni kombinasyonlar deniyor ve kendi çıkarını azami ölçüde koruyacak, hatta genişletecek bir oyun kurmaya çalışıyor.
Peki biz neredeyiz; Türkiye bu yeni denklemde neyi yalnızca seyrediyor, neyi gerçekten etkiliyor ve en önemlisi, neyi gözümüzün önünden kayıp giderken ıskalıyoruz?

Kâğıt üzerinde bakıldığında dış politikada epey hareket görüyoruz: Zengezur dosyasında açılan başlıklar, Suriye hattında temkinli ama görünür temaslar, savunma sanayiinin vitrinde artan görünürlüğü ve başkentten dünyanın farklı merkezlerine uzanan yoğun bir diplomasi trafiği… Ancak bütün bunların kalıcı bir karşılık üretmesi için, içeride kuralları netleşmiş, öngörülebilir ve herkes için bağlayıcı bir düzene yaslanması gerektiğini de kabul etmeliyiz; zira içeride kural yoksa dışarıda elde ettiğiniz kazanımlar, ilk rüzgârda savrulacak kadar kırılgan hâle gelir ve evin dağınık olduğu her senaryoda, dışarıda güçlü görünmek bir süre sonra kaçınılmaz biçimde yıpranmaya başlar.

Alaska başlığında konuşulanlar, çoğunun sandığı gibi yalnızca bir ateşkes ihtimalinden ibaret değil; enerjiden nadir madenlere, çip teknolojisinden ticaret koridorlarına, yaptırımların mimarisinden yeni finansal kanallara kadar uzanan, birbirine eklemlenen ve her biri diğerine değer transfer eden katmanlı bir pazarlık zemini var. Amerika Birleşik Devletleri, Moskova’yı Pekin’den uzaklaştırabilecek bir çıkış ararken, Moskova da yaptırım yükünü hafifletecek, yeraltı zenginliklerini küresel ağlara bağlayacak ve stratejik yalnızlığını azaltacak seçenekleri dikkatle kovalıyor; Çin–Hindistan–Pakistan üçgeni bölgesel rekabetin gerilimini diri tutarken, Avrupa yorgun........

© Kocaeli Koz