2025 yılına uluslararası ilişkilerde ciddiyetten, uluslararası hukuka saygıdan, devletler arasındaki ilişkilerin belli normlara göre yürütülmesinden uzaklaşan bir başlangıç yaptık. ABD'de yeni seçilen devlet başkanının uluslararası hukuku, devletler arası ilişkilerde alışılmış normları ve uygulamaları hiçe sayan bir söylem geliştirerek küresel endişe yaratmasına şahit olduk. Aslında Donald Trump'ın ikinci başkanlık döneminin öngörülemezlikler, alışılmışın dışında uygulamalar ve "ben yaptım oldu" yaklaşımından ilham alan adımlarla dolu olacağını beklemiyor değildik, ama bu kadarını doğrusu ummuyorduk. Herkes Trump başkanlığında ilk yüz günün muhasebesinin yapılacağı tarihe kadar ne gibi değişiklikler olacağını tahmin etmeye çalışırken, biz daha üç hafta dolmadan yaşadığımız şok etkisi yaratan gelişmelerin şaşkınlığı içindeyiz. Gelin şu gelişmelere sırasıyla bakalım...

Uluslararası sistemin aktörlerinden olan uluslararası kuruluşların etkilerinin zayıfladığı ve sistemin tökezlemeye başladığı uzunca bir süredir dile getiriliyordu. Başta BM olmak üzere, AGİT ve benzeri kuruluşların kuruluş amaçları doğrultusunda sonuç alıcı uygulamaları gerçekleştiremedikleri, sistemin ciddi bir reforma ihtiyaç duyduğu kanaati giderek yaygınlaşmıştı. Trump'ın da uluslararası örgütler ve anlaşmalarla ilgili kuşkucu yaklaşımı ile sistemin reformundan ziyade onu sarsan ve belki de yeniden yapılanması için önce yıkan bazı adımlar atması beklenmiyor değildi. Nitekim, ilk imzaladığı kararlar arasında ABD'nin Paris İklim Anlaşması'ndan ve Dünya Sağlık Örgütü'nden çekilmesinin yer aldığı görülünce bu beklentilerin yanlış olmadığı anlaşıldı. Şimdi buna benzer başka adımların da gelmesi bekleniyor ve bu adımların ne zaman, hangi kurum, kuruluş veya örgütün başına patlayacağı henüz kestirilemiyor.

14 Şubat günü 61. Münih Güvenlik Konferansı (MGK) başlıyor. Küresel güvenlik meselelerinin dünya liderlerinin de katılımıyla konuşulduğu ve uluslararası ilişkilerin geleceğine ilişkin önemli mesajların verildiği MGK bu yıl Donald Trump'ın şok edici söylemlerinin gölgesinde geçecek. Konferans gündeminde üç önemli başlık var: küresel güvenlik meseleleri, bölgesel çatışmalar ve krizler, Avrupa'nın dünyadaki rolü (Bu son konu ile ilgili olarak kimin ne söyleyeceğini merak etmeyen yoktur herhalde).

Bu yıl MGK'na daha önce gördüğümüz ölçüde önemli yüksek düzey katılım olmayacağı........

© Kısa Dalga