ASBÜ Milletlerarası Hukuk Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi (KKTC ASBÜ Hukuk Fakültesi Koordinatörü) Av. Doç. Dr. Emete Gözügüzelli ile kadına yönelik şiddeti konuştuk.

Gözügüzelli, KKTC kurumlar arası koordinasyon eksikliğine de dikkat çekip, “Koordinasyon üzerine bizim kurumlar arası etkin, hızlı çalışma sistemimiz var mı? Maalesef. Enerji Dairesi diye bir şey var, uygulamada yok. Aynı Cinsiyet Eşitliği Dairesi gibi. Tek Kapı sistemi öngören mekanizmalardan yani mağduru koruyucu mekanizmalardan ayrımcılığın önlenmesine vatandaş haklarını tam bileceği kurumsal bilgilendirme çalışmalarından denetim mekanizmalarına çok ciddi eksikliklerimiz vardır, çok üzücü.” dedi.

Soru ve yanıtlar

Hastürer: Dünyada kadına yönelik şiddet ne düzeydedir?

Gözügüzelli: Kadına yönelik şiddet dünya genelinde hâlâ yaygın ve sistematik bir insan hakları sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre her 3 kadından 1’i yaşamının bir döneminde fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmaktadır. Şiddet; savaş dönemlerinde, göç sürecinde, iş yerinde veya dijital ortamlarda dahi farklı biçimlerde ortaya çıkmakta, hem gelişmiş hem gelişmekte olan ülkelerde benzer seviyelerde ciddi riskler taşımaktadır.

Hastürer: Kadına yönelik şiddetin temel nedenleri nelerdir?

Gözügüzelli: Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, güç ilişkilerindeki dengesizlik, ekonomik bağımlılık, ataerkil kültür, yetersiz eğitim, medya dili ve yasal/kurumsal boşluklar temel nedenler arasında sayılmaktadır. Bu faktörler, şiddetin hem ortaya çıkmasını hem de sürdürülmesini kolaylaştırmaktadır.

Hastürer: Uluslararası toplum kadına yönelik şiddetle mücadele için hangi adımları atmıştır?

Gözügüzelli: Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve uluslararası insan hakları mekanizmaları tarafından pek çok bağlayıcı ve tavsiye niteliğinde sözleşme oluşturulmuştur. Bunlar arasında CEDAW (Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi), İstanbul Sözleşmesi, BM Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi öne çıkar. Bu belgeler devletlere hem önleme hem koruma hem de failleri cezalandırma yükümlülükleri getirir.

Hastürer: Bu sözleşmeler devletlerden ne talep eder?

Gözügüzelli: Devletlerin; şiddeti önleyici politikalar geliştirmesi, mağdurları koruma altına alması, etkin soruşturma ve yargılama yapması, toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimlerini yaygınlaştırması ve düzenli veri toplama–raporlama mekanizmaları kurması beklenir.

Hastürer: Türkiye’de kadına yönelik şiddetle mücadelede hangi uygulamalar öne çıkmaktadır?

Gözügüzelli: Türkiye’de 6284 sayılı yasa koruma........

© Kıbrıs Gazetesi