Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Türkiye’de bilgi edinme hakkı başvurularına kamu kurumlarının nasıl yanıt verdiğini ölçtü. Gazetecilerin ve sivil toplum kuruluşlarının katkısıyla IPI Bilgi Edinme Hakkı Platformu’na kaydedilen 100 başvurudan sadece 8’inde talep edilen bilgiler tam olarak paylaşıldı.

Taleplerin büyük bölümü “özel çalışma gerektirdiği” gerekçesiyle reddedildi. Kabul edilen başvurularda ortalama yanıt alma süresi 77 gün oldu. Oysa Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’na göre kurumların 15 (belli şartlarda 30) iş günü içinde bilgi ve belgeye erişim sağlaması gerekiyor.

IPI Türkiye Proje Koordinatörü Damla Tarhan Durmuş, dün yayımlanan raporu Journo takipçileri için özetledi. Başarılı bir bilgi edinme başvurusu için ipuçlarını da paylaşan IPI, gazetecileri 2 Ağustos’taki ücretsiz eğitime davet ediyor.

“Bilgi edinme başvurusu yapıyorum ama cevap gelmiyor, bunu da kimse görmüyor.” Çoğumuzun ortak yakınması bu. Ancak Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), yanıtsız kalan bu çabalara ışık tutuyor. Nasıl mı?

IPI, bu yılın başında kurduğu IPI Bilgi Edinme Hakkı Platformu sayesinde sonuçsuz kalan bilgi edinme başvurularını sistematik olarak incelemeye başladı. Gazeteciler, sivil toplum kuruluşları (STK), aktivistler, akademisyenler ve avukatlar yaptıkları bilgi edinme başvurularını ve aldıkları olumlu ya da olumsuz yanıtları platforma kaydediyor. Bu sayede elimizde kapsamlı ve aydınlatıcı bir veri tabanı oluşuyor.

Yalnızca verileri incelemekle kalmayan IPI, yapılan başvuruların ve alınan cevapların içeriklerini de incelerken tecrübesini paylaşmak isteyen kullanıcılarla derinlemesine görüşmeler de yapıyor.

Yapılan onca başvuru nasıl sonuçlandı?

IPI, Bilgi Edinme Hakkı Platformu’na kaydedilen 100 veriye ve yaptığı derinlemesine görüşmelere dayanarak ilk analiz raporunu yayımladı. Platforma 12 gazeteci, STK, avukat, aktivist ve akademisyen tarafından toplam 100 bilgi edinme başvurusu kaydedildi. Başvurular Ocak 2021 ila Temmuz 2025 tarihlerinde yapıldı. Başvuruların �’sini gazeteciler, %3’ünü ise STK’lar yaptı.

© Journo