Bir insanın, bile isteye kötü olmayacağı, kötülük yapmayacağı, karşısına çıkan tüm durumlarda mümkün olan seçimler içerisinden yalnızca kendisi için değil başkalarının da faydasını gözeten seçimleri yapacağına olan inançtır bana göre, bir başkasını “iyi” olarak addetmek. Dolayısıyla da aynı kişiyi ahlaklı olarak da nitelendirmiş oluruz bir noktada. Çünkü ahlaken doğru olan eylemleri iyi olarak tanımlarız. Yine bir insanın eylemleri ve söylemleri arasındaki değişmezlik ile farklı durumlarda da bu temel anlayışı herhangi çelişme olmaksızın sürdürmek konusundaki ısrarını tutarlılık, bu tutarlılığı farklı koşullarda da sürdüren kişinin bizde yarattığı diğer intibayı da güvenilirlik olarak tanımlarız.

Kendisi dışındaki bir insan ya da bu gezegeni paylaştığımız milyonlarca canlı türü içerisinden herhangi birini de kendinden ayırmayarak, onların farklılıklarına, yaşam haklarına anlayış ve tahammül göstermenin yanı sıra acılarına karşı duyarlı olmak demek olan şefkat ve hoşgörü de yaşamımızdaki diğer önemli kavramlardır. Bence; iyilik, güvenilirlik, şefkat ve hoşgörü kavramları bir kişinin aynı zamanda adaletli de olabileceğinin ön koşulları gibidir. Bu kavramları, daha da doğrusu bu etik değerleri bünyesinde barındırmayan birinin adil biri olabileceğini söyleyebilmenin de zor olduğunu düşünüyorum.

Eğer bir insan diğer insan ve canlılara karşı içinde koşulsuz bir sevgi barındırıyorsa tam da bu kavramlara, değerlere olan gönülden inancındandır. Bu, aynı kendisi gibi başkalarının da özünde; iyi, güvenilir, şefkatli ve hoş görülü olduğuna dair henüz başka sebeplerle yaralanmamış, sakatlanmamış, paramparça olmamış bir varsayımdır. Bu kişi, insanın; etik değerlere sıkıca bağlı, yeri ve zamanı geldiğinde olay, durum ve konuları aklının süzgecinden geçiren, doğruluktan ve dürüstlükten şaşmayan ve şaşmayacak biri olduğunu kabul eder. Bu aynı zamanda, başka........

© İz Gazete