Uygulamada hapis cezasının tatbiki ile ilgili en önemli sorunlardan birisi de; “Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma” başlıklı 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinin dışında kalan ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun “Adli sicil ve arşiv bilgilerinin silinmesi” başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkumiyetler” hükmünden dolayı, Türk Ceza Kanunu m.53 dışında kalan tüm kanunlarda gösterilen hak yoksunluklarına neden olan suç ve mahkumiyet türlerinin bilinmesidir. TCK m.53’ün dışında kalan ve Adli Sicil Kanunu m.12/1-b’den kaynaklanan süresiz, yani yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınmadıkça kullanılamayan hak yoksunluklarının neler olduğunu bilebilmek, bunları belirlemek çok zordur, çünkü hak yoksunluğu sebepleri farklı kanunlarda dağınık şekilde düzenlenmiş olup, işbu yazımızda, hangi kanunda ve nerede, hangi suçtan ve ceza türünden dolayı hak yoksunluğunun doğacağını bir liste halinde sunmaya çalıştık.

Bunun önemi nedir? Aşağıda listesine yer verdiğimiz kanun hükümlerinde sayılı suç ve mahkumiyet türlerinden birisi sözkonusu olduğunda, Adli Sicil Kanunu m.12/1-b uyarınca arşivden silinme süresi 15 veya 30 yıl olarak uygulanacaktır; kişi yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alırsa, bihakkın infaz neticesinde kaydın arşive alınma koşulları oluştuktan sonra 15 yıl, bu kararı alamazsa 30 yıl geçtiğinde arşiv kaydı silinecektir. Bunların dışında kalan mahkumiyetler, Adli Sicil Kanunu m.12/1-c uyarınca, bihakkın infaz neticesinde kaydın arşive alınma koşulları oluştuktan sonra 5 yıllık silinme süresine tabidir. Bu liste; hangi mahkumiyetlerin 5, hangilerinin 15 veya 30 yıl silinme süresine tabi olduğunun tespitinde faydalı olacaktır.

Mevzuat taramasında tespit edebildiğimiz ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışında hak yoksunluğu sebepleri öngören kanunların listesi şu şekildedir: 2839 sayılı Milletvekili........

© Hukuki Haber