Giriş

Futbol müsabakalarında görev alan hakem, gözlemci, saha komiseri ve temsilci gibi görevlilerin bahis oynamaları veya böyle eylemlerin tarafı olmalarının mevcut mevzuattaki hukuki boyutunun ne olduğu tartışılmıştır. Konunun hukukçu olmayanlarca da daha iyi anlaşılmasının temini bakımından mümkün olduğunca teknik hukuki terimler fazla kullanılmadan konu ele alınmıştır.

Özet

Açıklamalarımız, konu ile ilgili olarak akla gelebilecek bir kısım hususların, soru ve cevap şeklinde ele alınmasından ibarettir. Bu çerçevede; ilgili mevzuatın, ilgili görevlilerin resmi sıfatlarının ne olduğu, konunun hangi mevzuatta düzenlendiği, bunların bahis oynamasının suç olup olmadığı, konunun olası olarak hangi hukuki zemine taşınabileceği, adli soruşturma ile idari soruşturmanın birbirini etkilemesi, geçmiş müsabakaların etkilenip etkilenmeyeceği, dünyada karşılaşılan başka örnekler olup olmadığı açıklanmıştır.

Soru ve Cevaplar

1) Konunun mevzuatı olarak nerelere bakmak gerekir?

Konu olarak, başka bir deyişle sıfatları geçen müsabaka görevlilerinin bahis oynamaları halinde olası eylemlerinin hukuki mahiyetinin ne olduğu ile ilgili olarak şunları söylemek mümkündür: Birincisi, adli ve suç yönünden zor olmakla birlikte şartların oluşması halinde 6222 sayılı, Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’un şike ve teşvik primi başlıklı 11. maddesi, 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun’un 5, 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’nun 47. maddeleri uyarınca ve Türk Ceza Kanunu’nun suçta ve cezada kanunilik ilkesine dair 2. maddesi de gözetilerek değerlendirmek veya tartışmak mümkün olabilecektir. İkincisi de idari yönden 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un dayanağıyla çıkarılan Futbol Disiplin Talimatı’nın 56 ve 57. maddeleri gereğince ele alınabilir.

2) Futbol müsabaka görevlileri memur sayılır mı?

6222 sayılı Kanunun, hakemler, gözlemciler, saha komiserleri ve temsilcilere dair 20. maddesine göre spor müsabakalarında görev yapan hakem, gözlemci, saha komiseri ve temsilciler bu görevleriyle bağlantılı olarak kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından kamu görevlisi sayılır. Dikkat etmek gerekir ki kendilerinin işlediği suçlar yönünden değil, kendilerine karşı işlenen, yani daha çok mağdur veya müşteki oldukları suçlar yönünden ve lehlerine olarak kamu görevlisi sayılmışlardır. Bu durumda bunlara kaşı suç işleyenin cezası, genel olarak daha nitelikli hal alıp artabilmektedir.

3) Müsabaka görevlilerinin bahis oynamasının yaptırımı var mıdır?

Bu sorunun cevabını iki yönden ele almak gerekir. Bir yanda adli olarak ceza hukuku. Diğer yandan ise idari olarak disiplin hukuku. Hakemin bahis oynaması tek başına suç değildir. Oynanan yer lisanslıysa ceza hukuku devreye girmez. Lisanssız bir sitede oynanıyorsa yine hapis cezası söz konusu olmaz. 7258 sayılı Kanun bu fiili kabahat olarak düzenler ve idari para cezasına bağlar. Spor müsabakalarına dayalı bahis veya şans oyunlarını oynayanlara idari para cezası verilir. Suç olarak cezalandırılanlar 5. maddesinde belirtildiği şekilde oynatanlar, yer veya imkân sağlayanlar, aracı olanlar, reklam yapanlar ve yurt dışındaki sitelere erişim sağlayanlardır. Bu nedenle hakemin veya müsabaka görevlilerinin “oynayan” konumunda kalması suç olmaz. “Oynatan” ya da “yer ve imkân sağlayan” konumu olursa ceza sorumluluğu doğar. 6222 sayılı Kanun’un şike ve teşvik primi hükmüne göre bir müsabakanın sonucunu etkilemek amacıyla menfaat sağlama, teklif etme, kabul etme gibi unsurlar varsa bahis tartışması mümkün olabilir. Hakem bu amaçla hareket ediyorsa veya bu nitelikte bir anlaşmanın parçasıysa eylem, 11. madde kapsamında cezai nitelik kazanabilir. Fail çemberi futbolcu ve yöneticilerle sınırlı değildir. Müsabaka sonucunu etkilemeye elverişli her aktör bu alanın içinde değerlendirilebilir. Disiplin hukuku yönünden ise çizgi daha sıkıdır. TFF Futbol Disiplin Talimatı 57. Maddesi, futbolla bağlantılı doğrudan ya da dolaylı bahis temasını yasaklar. Platformun nerede olduğu sonuca etki etmez. Hakem yönünden ihlal veya teşebbüs tespit edilirse sonuç ağırdır ve sürekli hak mahrumiyetine kadar uzanır. Ayrıca MHK Talimatı, müsabaka sonucunu etkileme veya bahis eylemleri nedeniyle kesinleşmiş cezası bulunanların görev alamayacağını yazar. Bu, disiplin kararının doğrudan mesleki akıbete bağlandığını göstermektedir. Etik Kurulu düzeni ise futbolun itibarını ve dürüstlük algısını korumayı hedefler. Dosya futbolla doğrudan bağ kurmasa bile itibar ve tarafsızlık zedeleniyorsa etik inceleme gündeme gelebilir. Örneğin, hakem, lisanslı bir sitede kendi yönetmediği bir maç için bahis oynamışsa ceza hukuku bakımından suç olmayabilir. Lisanslı olduğu için eylem, kabahat de değildir. Buna rağmen........

© Hukuki Haber