I. LEX COMMISSORIA YASAĞI

Rehinli taşınırın, borcun ödenmemesi halinde mülkiyetinin alacaklıya geçmesini önleyen kural lex commissoria yasağıdır[1]. Bu yasağın amacı ise borçlunun mülkiyet hakkını muacceliyet öncesinde korumaktır[2]. Lex commissoria yasağının uygulanabilmesi için bazı şartlar aranır. Buna göre, rehinli taşınırın mülkiyetinin devrine ilişkin anlaşmanın muacceliyetten önce yapılması ve alacaklının tatmin edilmesi gerekir[3].

II. TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE LEX COMMİSSORİA YASAĞINA İLİŞKİN TARTIŞMALAR

TİTRK m.14’te, alacaklının rehinli taşınırın mülkiyetinin devrini icra dairesinden talep etme yetkisi düzenlenmiştir. Bu yetkinin lex commissoria yasağına aykırılık teşkil edip etmediği ise tartışmalıdır.

Bir görüşe göre ilgili madde lex commissoria yasağına aykırılık teşkil eder. Bu görüşe göre, genel hükümlere göre geçersiz olan bir sözleşmeye geçerlilik tanınmak isteniyorsa açıkça düzenlenmelidir[4]. Böyle bir düzenlemenin olmaması ise Anayasa’ya aykırıdır[5]. TİTRK çerçevesinde kurulan taşınır rehininde değer tespiti yapılması zorunlu olmamakla birlikte yapılan değer tespitinin enflasyon karşısında yeterli korumayı sağlamaması ihtimalidir.[6]

Diğer görüşe göre ilgili madde lex commissoria yasağına aykırılık teşkil etmez. Bu görüşe göre, TİTRK’te temerrüde dayalı bir hak düzenlenmiştir[7]. Lex commissoria yasağı ise muacceliyet öncesine dairdir

© Hukuki Haber