Aile birliği, Türk Medeni Kanunu (TMK) tarafından korunan ve eşlerin karşılıklı sevgi, saygı ve anlayış içinde ortak bir hayat sürdürmelerini esas alan bir kurumdur. Ancak ne yazık ki, evlilik birliği içerisinde çeşitli şiddet türleri ortaya çıkabilmekte ve bu durum, evlilik birliğinin temelden sarsılmasına, hatta boşanmaya yol açabilmektedir. Türk hukuku, aile içi şiddeti önlemek ve mağdurları korumak amacıyla hem Medeni Kanun hem de özel kanunlar aracılığıyla çeşitli düzenlemeler getirmiştir.

Yasal Çerçeve

Türk Medeni Kanunu, boşanma sebeplerini genel ve özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayırmıştır. Şiddet eylemleri, özellikle "hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış" başlıklı özel boşanma sebebi (TMK m. 162) ve "evlilik birliğinin sarsılması" başlıklı genel boşanma sebebi (TMK m. 166) kapsamında değerlendirilmektedir. Ayrıca, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, şiddet mağdurlarına yönelik koruyucu ve önleyici tedbirler sunarak bu alandaki yasal korumayı güçlendirmektedir.

Aile Hukukunda Şiddet Türleri

Aile hukukunda şiddet, sadece fiziksel saldırılarla sınırlı değildir. Geniş bir yelpazede farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve her biri evlilik birliğini derinden etkileyebilir.

1. Fiziksel Şiddet

Fiziksel şiddet, bir eşin diğerine karşı vücut bütünlüğüne zarar veren her türlü eylemi kapsar. Tokat atmak, yumruk atmak, itmek, tekmelemek, darp etmek gibi eylemler fiziksel şiddet olarak kabul edilir. Bu tür şiddet, TMK m. 162'de yer alan "pek kötü davranış" kapsamında değerlendirilebileceği gibi, evlilik birliğinin temelden sarsılmasına da yol açar. Yargıtay kararları da fiziksel şiddeti boşanma sebebi olarak kabul etmektedir.

2. Psikolojik (Duygusal) Şiddet

Psikolojik şiddet, fiziksel şiddet kadar belirgin olmasa da, mağdur üzerinde derin ve kalıcı etkiler bırakabilen bir şiddet türüdür. Hakaret, aşağılama, tehdit, sürekli eleştiri, kıskançlık, sosyal izolasyon, manipülasyon, aldatma gibi davranışlar psikolojik şiddet kapsamına girer. TMK m. 162'deki "onur kırıcı davranış" ve TMK m. 166'daki "evlilik birliğinin temelden sarsılması" hükümleri bu tür şiddeti de kapsar. Yargıtay, eşe karşı tehdit, usandırma, gözdağı verme gibi çeşitli psikolojik şiddet türlerini boşanma nedeni olarak kabul etmektedir.

Hukuk Genel Kurulu 2017/2426 E. , 2020/243 K.

Tehdit, usandırma, gözdağı verme gibi çeşitli psikolojik şiddet türleri ise oldukça yaygın olmalarına rağmen çok az dayanılmakta ve bildirilmektedir Eşe karşı fiziksel veya psikolojik şiddet uygulanması, pek kötü ve onur kırıcı kusurlu davranış olup, boşanma nedenlerindendir Bir eşin diğer eşe karşı fiziksel şiddet uygulaması, şiddetli geçimsizlik (evlilik birliğinin temelinden sarsılması) nedeniyle genel boşanma nedenleri arasında en önemlisidir. 3.4. Şiddet eyleminden sonra evliliğin devam etmesi, şiddet eyleminin diğer eş tarafından affedilmesi halinde boşanma davasının reddedilmesi ve dolayısı ile kusur izafe edilmemesi gerekir

3. Ekonomik Şiddet

Ekonomik şiddet, bir eşin diğerinin ekonomik özgürlüğünü kısıtlaması, gelirini kontrol etmesi, çalışmasına engel olması, parasını elinden alması, borçlandırması veya temel ihtiyaçlarını........

© Hukuki Haber