menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yapay Zekâ Çağında Hukuk ve Hukukçunun “Gerçek Sınavı”na 10 Yıllık Geri Sayım

8 1
02.11.2025

Yapay zekâ (YZ) etrafındaki hararetli tartışmalar, genellikle teknolojik bir "patlamanın" eşiğinde olduğumuz varsayımıyla yürütülüyor. Ancak bu teknolojinin mimarisini en derinden bilen isimlerden, OpenAI kurucu üyesi ve Tesla'nin eski YZ direktörü Andrej Karpathy, geçtiğimiz günlerde Dwarkesh Patel'e verdiği kapsamlı röportajda, bu abartılı beklentilere karşı soğukkanlı bir mühendislik perspektifi sundu. Karpathy, gerçek anlamda otonom ve güvenilir "ajanlar" için önümüzde "yaklaşık 10 yıllık" bir süreç olduğunu belirtiyor.

Karpathy, "Yapay Zekâ Ajanları Yılı" ilan edilen 2025 fikrine şüpheyle yaklaşıyor ve gerçek anlamda otonom, güvenilir ve bilişsel yeteneklere sahip ajanlar için önümüzde "yaklaşık 10 yıllık" bir süreç olduğunu belirtiyor. Bu tespit, hukuk için bir "nefes alma" alanı sağlıyor. Hukukçuların görevi, Karpathy'nin bugünkü sistemler ile gelecekteki ajanlar arasına çizdiği net farkı anlamak ve stratejilerini buna göre belirlemektir.

Bu tespit, hukuki düşünce için hayati bir yol haritası çizerken, sahada iki farklı aktör için bambaşka anlamlar taşıyor: Bir yanda bu teknolojiyi toplumsal riskleri açısından düzenlemeye çalışan "hukuk düzenleri"; diğer yanda bu teknolojiyi mesleki verimlilik için kullanmaya çalışan "hukukçular". Karpathy'nin analizi, bu iki aktörün bugünkü ve gelecekteki sınavlarını net bir şekilde ayırıyor.

1. Bugünü Yönetmek: "Hayaletler" ve Çifte Sorumluluk

Karpathy'nin en güçlü söylemi, mevcut büyük dil modellerinin (LLM) zekâ yapısına ilişkindir. O, bu sistemlerin biyolojik "hayvanlar" gibi olmadığını, daha çok "internete bırakılmış verilerin taklidi yoluyla eğitilmiş" varlıklar olduğunu söylüyor. Onun çarpıcı metaforuyla: "Biz hayvanlar inşa etmiyoruz; hayaletler çağırıyoruz."

Şu anki teknolojinin bize sunduğu bu "dijital hayaletler", Karpathy'nin altını çizdiği gibi amaçlanan "sürekli öğrenme" yeteneğinden henüz yoksun. Yani, bir şeyi öğrendikten 5 dakika sonra unutabiliyorlar.

- Hukuk Düzenleri Açısından Yorum: Bu tespit, iradesi, hafızası ve anlama yetisi olmayan bir "hayalete" "haklar" veya "cezai ehliyet" atfetmenin anlamsızlığını ortaya koyarak düzenleyicilerin işini basitleştirir. Hukuk düzeni için bugünün acil sorunu, bu "hayaletin" gördüğü "halüsinasyonlar" veya "otomatik tamamlama" hatalarından kaynaklanan zararlardır. Sorumluluk, "hayalette" değil, onu "çağıranlarda" (üretici şirket) ve onu belirli bir amaç için "kullananlarda" (şirketler ve son kullanıcı hukukçular) olmalıdır. Hukuki odak, bu noktada, klasik "ürün sorumluluğu" ve "haksız fiil" rejimlerinin güçlendirilmesi olmalıdır.

- Hukukçular Açısından Yorum: Hukuk........

© Hukuki Haber