Taraf Değiştiren Kelimeler: Millet İradesi

“İttifaklar ve İmamoğlu’nun yükselişiyle “millet” taraf değiştirdi. 19 Mart Darbesi ile de “irade”… ‘Millet İradesi’ kavramı yaklaşık 75 yıl sonra sağa karşı kullanılan bir sol söylem haline geldi. Bu olaylarla birlikte cunta kelimesi de gündem yarattı. Ona da sonra bakalım…”

Eğitimci yazar Sercan Çelik ile dil ve siyaset üzerine özelde de ‘Millet İradesi’ kelimesi üzerine konuştuk.

Merhaba Sercan hocam, dil ve siyaset üzerine çalışıyorsun. Peki kelimelerin siyasette seyri nasıldır?

Dil siyasetin yönünü belirleyen bir etkiye sahiptir. Her siyasetçi tıpkı bir yazar ya da şair gibi zamanla kendi üslubunu oluşturur. Bugün “eyyy” diye bir ses duyduğumuzda hemen aklımıza Erdoğan gelir ya da gırtlaktan söylenmiş bir “yapacağız” duyduğumuzda İmamoğlu.

Bazı kelimeler ise sadece liderle değil ideolojik taraflarla da bütünleşir. Karşınızdakinin “millet” ya da “halk” kelimelerinden hangisini tercih ettiğine üzerinden onun ideolojik yakınlığı hakkında fikir yürütebilirsiniz.

Bilindiği üzere siyaset sahnesi taraf değiştirimleriyle meşhurdur. Siyasetçiler, bugün siyaseten ağır hakaretler ettikleri partinin yarın en ateşli savunucuları olabilirler. İşte kelimeler de aynı insanlar gibi olaylara, durumlara ve zamana göre saf değiştirir. Merkezi sağla ya da sosyal demokratlarla özdeşleşen onların doğal dil dünyasının bir temsili olan kelimeler bir anda karşı tarafın kelimeleri olur. Ben buna “Saf Değiştiren Kelimler” diyorum.

Bazen de siyasi taraflar, rakiplerinin dilinden en sık kullandığı kelimeleri bilinçli olarak almaya çalışır. O kelimeyi halkla kurdukları köprünün ayakları olarak görürüler.

Okuyucularımızın zihninde somutlaşması için bunu bir örnekle açıklayabilir misiniz?

Buna çok örnek verilebilir ama güncel olduğu için ‘Millet İradesi’ kelimesi ile başlayalım.

Savaş Kazandıran Kavram: Millet İradesi

“Millet İradesi” kelimesi özellikle kurtuluş savaşında karşılık bulan “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararlılığı kurtaracaktır.” gibi kurtuluş savaşını örgütleyen sözlerin kısaca ifade edilmiş hali olarak görülebilir. Sonrasında “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” sloganı olarak meclisin kurulma felsefisini de olmuştur. Kurucu iradenin hem savaştan önce hem de savaştan sonra bayrak bir ifadesi olarak tarihte yerini almıştır. Keza Samsun Genelgesi’nde nerdeyse tanımı kullanılan kelime ilk olarak 1923 meclis açılışında Atatürk tarafından bu sefer saltanatın kaldırılması ve Cumhuriyet’in kurulması için kullanılacaktı. “Milletin iradesinin üzerinde hiçbir güç yoktur.” sözü ‘Millet İradesi’nin siyasi hayatımıza tam olarak girmesini sağladı.

Peki geçmişten günümüze bu kavram nasıl bir yol izledi, kimlerin diline dolandı?

‘Millet İradesi’ o günden bugüne birçok kez saf değiştirdi ve değiştirmeye devam ediyor. Böyle giderse devam edecek gibi… Kurucu iradenin kullandığı ve halk tarafından sevilen bu kavram ilerleyen zamanda onlarında sonunu getirecekti.........

© HalkTV