“Demokrasi sadece bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi, bir yaşayış biçimidir. Demokrasinin tüm ilke ve kurumlarıyla toplumda yerleşebilmesi, onun bir yaşam biçimi olarak benimsenmesiyle mümkündür. Demokrasi, ancak demokratik bir ortamda pratiği yapılarak öğrenilebilecek bir rejimdir.”

“Demokrasi ilkeleri, aslında bize yol gösteren pusulalar gibidir. Bu ilkeleri eğitim ortamına taşımak ve bu ilkelere uygun davranışlarda bulunmak gerekir. Burada da en önemli görev, kuşkusuz okul yöneticilerine ve öğretmenlere düşmektedir.”

Prof. Dr. Müfit Kömleksiz ile demokrasi eğitimini konuştuk.

Demokrasi genelde bir yönetim biçimi olarak dile getiriliyor. Sizce demokrasi sadece bir yönetim biçimi mi? Ne dersiniz?

Bilindiği gibi demokrasi, okul kitaplarında da dile getirildiği gibi, halkın kendi kendine yönetimi esasına dayanan bir yönetim biçimidir. Halkın, halk için halkı yönetmesidir. Kısaca halk iktidarı anlamına gelmektedir. Kuşkusuz bu tanımlamaların hepsi doğru. Ancak çağdaş anlamda bu tanımların yetersiz olduğu söylenebilir.

Yalnızca çoğunluk yönetimi anlayışının, demokrasi ile uzak yakın bir ilgisi yoktur. Asıl demokrasiye gereksinmesi olanlar, azınlıkta kalanlar; bir başka deyişle, çoğunlukla aynı düşünceleri paylaşmayanlardır. Azınlık haklarının güvence altında olmadığı bir demokrasi düşünülemez.

Bunun yanı sıra, demokrasi sadece bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi, bir yaşayış biçimidir. Demokrasiyi bir yaşayış biçimi olarak benimseyemezsek, bir yönetim biçimi olarak da sürdürmemiz mümkün değildir. Özellikle ülkemizdeki uygulamalar bunu çok net bir biçimde ortaya koymaktadır. Demokrasi ancak, yönetim biçimi, yaşam felsefesi ve yaşayış biçimi arasındaki etkileşimler gereğince oluşmaktadır.

Demokrasi yalnızca insanlar için değil, tüm canlıların yaşamı için de büyük önem taşımaktadır. Üzerinde yaşayabileceğimiz şimdilik tek bir dünyamız var. Eğer dünyamızı koruyamazsak, hiçbirimizin yaşam şansı da kalmayacaktır. Çevre bilincinin geliştirilemediği bir demokrasi anlayışının da yetersiz olduğu söylenebilir.

Bu tartışmalar çerçevesinde demokrasiyi şu şekilde tanımlamak mümkün olabilir: "Demokrasi, çoğunluğun politika oluşturma, azınlığın katılma, eleştirebilme ve giderek iktidara gelebilme olanaklarının bulunduğu, insan hak ve özgürlükleri ile çevre bilincine dayalı bir yaşayış ve yönetim biçimidir" Bu tanımdan hareketle, bir kez daha belirtmek gerekirse, demokrasi bir yönetim biçimi olmaktan öte, bir yaşayış biçimi, bir yaşam felsefesidir.

Demokrasinin özellikle bir yaşam biçimi olduğunu vurguladınız? Peki demokrasiyi bir yaşam biçimi olarak nasıl benimseyebiliriz?

Demokrasiyi bir yaşam biçimi olarak içselleştirmiş bireylerin bulunduğu bir demokratik sistem, temelleri çok daha güçlü bir yapı oluşturur. Bu nedenle, demokrasiyi sürdürebilmenin yolu, aslında demokratik değerlere sahip bireyler yetiştirmekten geçmektedir; yani bu sorun doğrudan demokrasi eğitimiyle örtüşmektedir. O hâlde, demokrasinin tüm ilke ve kurumlarıyla toplumda yerleşebilmesi, onun bir yaşam biçimi olarak benimsenmesiyle mümkündür. Demokrasi, ancak demokratik bir ortamda pratiği yapılarak öğrenilebilecek bir rejimdir. Demokrasi, savunduğu değerlerle uyumlu bir yaşam biçimiyle........

© HalkTV