“Tarihte ilk feminist” sorusunu sorduğunuzda kuvvetle muhtemel ki karşınıza doğum günü kızımız Mary Wollstonecraft çıkacaktır. İlk feminist olduğundan değil ama Fransız Devrimi esnasında Paris’te bulunan bir gazeteci olarak Olympe de Gouges’un damarından 1792 yılında yayımladığı cesur eseri Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) yüzünden.

Mary Wollstonecraft’in hayatı, günümüzde korkuyla ve aşağılanarak kullanılan bir kelime olan “feministin” çok daha ötesindeydi ama kadın denilince kendi çağında hem kişisel tecrübelerinden hem de kız çocuklarıyla ilgili yazdığı/yaptığı şeylerden dolayı da ilk akla gelen isimdi. Mesela 1787 yılında “Kızlarımızın Eğitimi Üzerine Düşünceler” başlığı altında yayımlanan bu yazıların haricinde hem ülkesindeki hem de ailesindeki kadınlara ilham verdi.

Kızı Fanny’den ilham alarak yazdığı “kız büyütme sanatı” mahiyetindeki kitaplar, hem kızı Fanny’nin hayatını derinden etkiledi hem de Frankenstein’ın yazarı olarak nam salan diğer kızı Mary Shelley üzerinde büyük bir rolü oldu.

Mary Wollstonecraft Fransız devriminin en kanlı yıllarında, XVI. Louis’in kellesi uçurulmadan bir ay önce, yani Aralık 1792 yılında Paris’e gitmişti.

İngiltere’den ayrılma sebebi kötü biten bir aşk münasebeti dolayındandı. Sanat tarihin en ilginç figürlerinden Henry Fuseli ile bir ilişki yaşamış, Fuseli evli olduğu için çifte üçlü bir yaşam aranjmanı önermiş ve reddedilmişti.

Terslenip üstüne üstlük de aşık olduğu adamdan da vazgeçmek zorunda kalan Mary Wollstonecraft çareyi devrim Fransa’sına kaçmakta bulmuştu.

Ayrıca, İngiltere için fazla radikal gelebilecek düşüncelerini, devrim Fransa’sında teoriden pratiğe geçirmeyi hedefliyordu.

Paris’teyken Amerikan bağımsızlık savaşında kahraman bir yüzbaşı, maceracı ve girişimci Gilbert Imlay ile tanışmış ve zamanın ruhuna yakışırcasına rüzgârlı bir ilişki yaşamaya başlamıştı. Paris ve Neuilly arasında mekik dokuyan Mary ve Gilbert, devrimin kanlı........

© Gazete Pencere