Pythagoras’ın büyük olasılıkla Orpheus kültünden etkilenerek kurduğu okulun temel inancı, tüm evrenin tanrısal bir uyum içinde olduğu, sayıların ve müziğin bu kutsal uyumun göstergeleri olduğudur.

Ulu Zeus’un göğü altında,

Rüzgarların salınımıyla titreşen altın çarkıfelek,

Gizli bir sır saklar sayılar diyarında:

Piramidin köklerinde, dairenin gölgesinde.

Orpheus misali kulak veren rüzgâr,

Fısıldar kadim tapınak taşlarına:

“Her şey orandır, her şey uyumdur,”

Der Pythagoras’ın kutsal duaları.

Ama bir genç çıkar gölgelerden,

Gözlerinde kıvılcım, dilinde cesaret:

“Bir çatlak var evrenin akorunda:

O, sonsuza uzanan √2’dir.”

Ateş tanrıçası Hestia ürperir,

Kor ateşine düşen bir parşömenden;

Ötesi yok, ötesi bilinmez bir çizgi:

Oranın ötesi, tanrıların ötesi.

Apollon’un alevi söner bir an,

Delphi’nin kahinleri donar taşlaşarak;

Çünkü akılların sınırını aşan,

Bir adamın fısıltısıdır o sayı.

“İrrasyonel,” der, “sonsuz bir büyü,

Tanrıların yasasında delik açar;

Düzeni bozar, armoniyi çözer,”

Diyerek Hippasus arş-ü alemle savaşır.

Deniz tanrısı Poseidon öfkeyle kabarır,

Fırtına denizini Hippasus’a sunar;

Zincirler kırılır, beden dalgalara teslim,

Fakat bilgi kaybolmaz, yıldızlarda saklanır.

Artemis’in oku bir işaret bırakır göğe:

Sonsuzluğu çizen ince bir çizgi;

Oranın laneti değil, özgürlüğün mührü,

Karanlığa delir, ışığa yol gösterir.

Hestia’nın korundan yükselen dumanla,

Bilimin tapınağı yeniden inşa edilir;

Ve her yeni öğrenci fısıldar içinden:

“Gerçek, bazen tanrıları bile uyandırır.”

Böylece efsane sonsuza akar;

Sayıların tanrılarının bile korktuğu,

Bir adamın sesidir Hippasus’un çığlığı:

“Kaos da kutsaldır, düzen de.”

Pythagoras M.Ö. 570’te günümüz Dilek Yarımadası (Kuşadası) karşısındaki Sisam Adası'nda doğar. Babası varlıklı bir mücevher oymacısıdır. İlk eğitimini doğduğu adada alan Pythagoras biraz daha büyüdüğünde eğitimine Miletli ünlü düşünür Thales’in yanında devam eder. Pythagoras’taki şevk ve yeteneği gören Thales onu dönemin matematikte en ileri ülkesi olan Mısır'a gitmeye teşvik eder. Antiphon'un "Erdemde Sivrilenler Üzerine" adlı eserine göre, Pythagoras orada önce Mısır dilini öğrenir, hatta kimi kaynaklar ona dil eğitimi verenin bizzat Firavun II. Amasis olduğunu öne sürer. Thebes’teki tapınaklarda Mısırlı rahiplerden sayı ve şekillerin ilmini öğrenen Pythagoras’ın, bu tapınaklarda eğitim almasına izin verilen ilk yabancı olduğu da anlatılır. Bunun yanında bazı kayıtlar Pythagoras’ın matematiği Persia’da Zerdüşt rahipleri “magi”lerden öğrendiğini ileri sürerken kimileri de onun sayıları Fenikelilerden, astronomiyi Keldanilerden öğrendiğini söyler.

Pythagoras’ın yaşamı hakkındaki bilgilerin ölümünden en az 150 yıl sonra kağıda geçirildiğini düşünürsek, birbiriyle çelişen bu bilgilerin çoğu söylentiden ibaret olmalıdır. Ama kesin olan şu ki Pythagoras Mısır ve sonra Levant’ta eğitim için uzun zaman geçirmiş, matematik, geometri ve astronomi hakkında bildiklerini buralarda öğrenmiştir.

Yıllar sonra doğduğu Sisam’a dönen Pythagoras, burada bir süre geçirdikten sonra ada tiranı Polykrates’in baskısından sıkılarak İtalya'nın güneyindeki bir Yunan kolonisi olan Crotone'ye gider.

[Bazı kaynaklar Pythagoras’ın adada birkaç yıl geçirdiğini, “Yarım Daire” adında........

© Gazete Pencere