Bu soru geçtiğimiz hafta çok soruldu. Sorulmasının bir nedeni Rusya ve Azerbaycan arasında zaten Azerbaycan uçağının düşürülmesi hadisesinden beri serin giden ilişkilerin birdenbire bir kriz boyutuna ulaşması. Krizler, Güney Kafkasya’ya yansıyan mücadele çerçevesinde bir tür nabız yoklama, tarafların karşılıklı tepkisin sınama işlevi de taşıdığından Rusya ne yapmaya çalışıyor ya da buralardan bir varlık mesajı mı vermeye çalışıyor sorusu soruldu. Bu soru, BRICS 2025 Zirvesi öncesinde- ki zirvenin yüksek bir profil taşımayacağı anlaşılıyor- ve 12 Gün savaşı ertesinde tekrarlandı. Rusya nerede? Cevap verelim: Ukrayna’da.

UKRAYNA’DA DEĞİŞEN RUS TAKTİĞİ NASIL OKUNMALI?

Kiev’in direnişi sürmekle beraber- böylece Ukrayna direniş ve savunmanın sürdürülebilir olduğunu kanıtlamaya da çalışıyor- savaşın dozunun artığını, Ukrayna’da belirli kentlerde günlük hayatın sürdürülmesinin giderek zorlaştığını fark ediyoruz. Her ne kadar konvansiyonel savaşın doğası çok değişmişse de yaz ayları saldırı-karşı saldırı hamlelerinin daha kolay yapıldığı bir dönem. Rus kuvvetleri sahada ilerlemeye devam ediyor. Basına yansıyan açık askeri raporlara göre, Rusya ağır teçhizatla destekli geniş çaplı saldırılar yerine yeni bir taktik benimsemiş görünüyor. Buna göre yoğun dron saldırısı ile destekli çok daha küçük sayıda kuvvetle farklı menzillerde ilerleme kaydetmeye çalışıyor. Böylece Ukrayna ordusunu daha küçük sayıda daha çok noktada savunma için örgütlenmeye zorluyor. Ukrayna savaşında dronların etkinliği çok tartışıldı. Çok etkili olduklarını düşünen de sınırlılıkları olduğunu düşünen de var. Ancak son Rus saldırıları gösteriyor ki uygun taktikle bütünleştikleri zaman yoğun dron saldırıları karşı tarafın güçlü ve sürdürülebilir bir savunma pozisyonu almasını zorlaştırıyor. Ukrayna savunmasının iki temel güçlüğü var. İlki Rusya’nın değişen taktiğine cevap verecek çok mevziide (Sami, Odesa, Harkiv, Kiev vb) az yoğunluklu savunma noktası oluşturabilecek kadar asker/savaşan bulmakta zorlanması. Savaş üçüncü yılında, tarafları çok yıprattı ve Ukrayna’nın insan kaynağı için büyük sorunlar yarattı. Rusya adına savaş ekonomisini sürdürmek ne kadar zorsa, Ukrayna adına da savaşın insan kaynağı ayağını yönetmek o kadar zor.

ABD’NİN KARARI HALA BELİRSİZ

İkinci zorluk, birinci zorluğu kuvvetlendiren bir etki yaratıyor. Trump yönetimi Ukrayna’ya askeri yardım gönderimini durdurdu. Her konuşmasında da Putin ile anlaşmanın ne kadar zor olduğunu vurguluyor. Bu cümle, henüz Rusya’nın Ukrayna ile görüşme masasına- güven artırıcı önlemlerin ötesinde- gelmek için ikna olmadığını, daha doğrusu tarafların önemli konularda hala anlaşamadığını gösteriyor. Rusya’nın bu konuda verdiği mesaja ek olarak Sami’ye yönelik Rus saldırısının çok kararlı bir biçimde sürmesi bize Ukrayna savunmasının sürdürülebilirlik noktasında toparlanması gerektiğini gösteriyor. Dronlar yağmur gibi yağarken kolay değil toparlanma ve yeniden örgütlenmenin/pozisyon alımının sağlanması. Ukrayna’nın ABD menşeili, Rus dron saldırılarına karşı etkili hava savunma sistemlerine ihtiyacı var. Avrupa menşeili ama ABD parçası kullanan sistemlerin alımında dahi ABD izninin gerekli olduğu hatırlanacaktır. NATO’nun eşiğinde ama dışında olmanın getirdiği bu çok temel zorluğu aşmak için Kiev, ABD menşeili silahları Avrupa üzerinden almaya çalışıyor POLITICO’nun haberine göre. Ukrayna bu formülü aslında daha önce de masaya getirmişti. Bugün formülün cazibesinin daha arttığını düşünüyor. Zira NATO Zirvesinden savunma harcamalarını yüzde 5 artırma kararı çıktı. Çok çok büyük mali bir harcama sıçramasından bahsediyoruz. Bu sıçramayı NATO müttefikleri ABD silahları almadan kolay kolay gerçekleştiremez.........

© Gazete Damga