Emperyalizme karşı, tepki ruhu ve mücadele bilincinin ortaya çıktığı günden bu yana yüz altı yıl geçmiş. Yüzyıl (asır) toplumsal dönüşümler için kritik bir eşiktir. Tarih okumalarında, asırlar hesaba katılır. İnsana ve topluma dair değişim/dönüşümlerin değerlendirilebilmesi için, asırlık süreçlerin beklenilmesi gerekir. 1. Dünya Savaşı sonrası, Türk Milletinin, emperyalizme dur demek için organize olduğu ve “egemenliğin halka ait olduğu” düşüncesinin deklare edildiği günden beri, bir asır geçmiş. Milletler için değer taşıyan ve o toplumu dönüştüren kararların, değerini/niteliğini anlayabilme becerisi; dünü, bugünü ve muhtemel yarınları evrensel kriterler eşliğinde, özgür/yansız bir akılla değerlendirebilme yeteneğine bağlıdır. Zira belli bir kimlik dairesine bağımlı kalınarak yapılan değerlendirmeler, toplumu sahicilikten uzaklaştırarak çıkmaza sürükler. Demokrasinin(demokratik topluma yönelik tüm süreçler), birey/toplum açısından nasıl bir kazanım olduğunun anlaşılması, ancak olayları çok yönlü değerlendirebilecek donanım ve birikime sahip, özgür düşünen, mukayeseli değerlendirme yapabilen, zamanı doğru okuyabilen zihinlerce mümkündür.

Osmanlı devletin özellikle 18. Yüzyıl sonrası çağını sahici bir zihinle okuyamaması ve dolayısıyla hem askeri sahada, hem de iktisadi ve diğer sahalarda sürekli gerileyişinin nedenleri ciltler dolusu araştırmalarla ortaya konmuştur. Bu gerileyişin dip noktası elbette Mondros Mütarekesi ve Sevr’dir. Ülke kıskaca alınmış, çareler tüketilmiş ve her şeyin bitti denildiği yerde yeniden dirilişin ilk adımı Samsun’ da atılmıştır. Bu serüven elbette dönemin Osmanlı aydını/uleması ve askerleriyle mümkün olmuştur. Başarı hiçbir zaman tek başına oluşan bir süreç değil; lakin başarıya katalizör olup, önderlik edebilecek özel şahsiyetler olmadan bir başarıdan da söz edilemez. Hele hele tüm ümitlerin tükendiği zamanda askeri dehalara ihtiyaç vardır. İşte bu noktada Mustafa Kemal’i görmekteyiz.

Ancak yeni nesle tarihi öğretip, tarih bilinci........

© Fikir Coğrafyası