Sirenlerin Çağrısı ve Modern Bağımlılıklar
Antik Yunan mitolojisinde Sirenler, karşı konulamaz güzellikteki şarkılarıyla denizcileri büyüleyerek gemilerini kayalıklara sürüklerdi. Bugün bu hikâye sadece bir masal değil; dijital çağın bireyi olarak bizler de modern Sirenlerle her gün karşılaşıyoruz. Tek farkla: Şarkı yerini bildirim seslerine, büyüleyici sesler algoritmalara, kayalıklar ise zihinsel tükenmişliğe bıraktı.
Günümüzde teknolojik bağımlılıklar artık yalnızca bireysel tercihlerin değil, organizasyonel verimliliğin, liderlik performansının ve kurum içi kültürün de şekillenmesinde belirleyici bir unsur hâline geldi. O yüzden dikkat ekonomisini, nöroplastisiteyi, bağımlılık döngülerini ve stratejik odak yönetimini genel anlamıyla da olsa bilmemizde fayda var.
Ekonomist ve yazar Herbert Simon, daha 1970’li yıllarda dikkat ekonomisi kavramını şöyle ifade etmişti:
“Bilgi, dikkat çeker. Ancak dikkat sınırlı bir kaynaktır.”
Bugün teknolojik platformlar, bu sınırlı kaynağı ele geçirmek için tasarlanmış milyar dolarlık yapılarla dolu. Sosyal medya uygulamaları, “infinite scroll” ve “auto-play” gibi davranışsal tasarımlar sayesinde kullanıcıyı içeride tutacak şekilde yapılandırılıyor. Psikolog Adam Alter, “Irresistible” adlı kitabında bu döngüleri ‘görünmez manipülasyon mekanizmaları’ olarak tanımlar.
NeuroScience & Biobehavioral Reviews dergisinde yayımlanan 2022 tarihli bir araştırma, dopamin salınımının........
© Eurovizyon
