Türkiye’nin 2024 dış ticaret tablosu, rakamların sade bir hesaplama olmaktan çıkıp ülkenin üretim mimarisini, enerji bağımlılığını ve teknoloji açığını bütün çıplaklığıyla gösterdiği bir fotoğraf haline gelmiş durumda.

Toplam ithalatın 344 milyar doları, ihracatın ise 262 milyar doları bulduğu bir yılda verilen 82 milyar dolarlık dış ticaret açığının kaynağı birkaç ülkenin ve birkaç mal grubunun etrafında yoğunlaşıyor.

Çin ve Rusya tek başlarına neredeyse toplam açığın yarattığı tüm baskıyı sırtlıyor; diğer büyük pay sahipleri ise İsviçre’nin altın ticareti, Almanya ve İtalya’nın makineleri, Japonya ve Güney Kore’nin ileri teknoloji ürünleri olarak karşımıza çıkıyor.

Tabloyu derinlemesine okuduğumuzda, Türkiye’nin yapısal açıklarının çoğunun enerji, elektronik, makine-teçhizat ve değerli metaller gibi stratejik sektörlerde toplandığını görmek mümkün ve bu durum dış ticaret politikasının yeniden kurgulanması gerektiğini açıkça gösteriyor.

Çin ile yaklaşık 40 milyar dolarlık devasa bir açığın oluşmasının nedeni Türkiye’nin elektronik, cep telefonu, panel teknolojileri, bilgisayar bileşenleri, plastik ara malları ve tekstil hammaddelerinde neredeyse tamamen dışarıya bağımlı olmasıdır.

Üstelik Çin bu ürünleri çok büyük ölçeklerde, çok daha düşük birim maliyetlerle ürettiği için Türkiye’nin mevcut şartlarında birebir karşılık verebilecek rekabetçi bir üretim üssü kurması zor görünüyor. Ancak bu hiçbir çözüm olmadığını da göstermiyor. Elektronik komponentlerde Tayvan ve Vietnam gibi yeni üretim merkezleri, maliyet açısından Çin’e göre daha avantajlı hale gelmeye başladı.

Ayrıca Türkiye’nin kendi elektronik üretimi için bir yarı iletken montaj ve modül üretimi merkezi kurması, Çin’e verdiğimiz açığın tamamını olmasa da en azından 8–10 milyar dolarını kademeli olarak azaltabilir.

Bunun için devletin uzun vadeli ve düşük faizli sübvansiyonlu kredi programıyla elektronik kümelenme bölgeleri oluşturması şart.

Çin ithalatının büyük kısmı son tüketici ürünlerinden değil, üretimde kullanılan ara mal girdilerinden gelmekte. Dolayısıyla da yerli üretim kapasitesi güçlendiğinde hem ithalat azalacak hem de ihracatın niteliği yükselecektir.

Rusya ile dış ticaret açığının temel nedeni........

© Elips Haber