Dünya enerji sisteminin nasıl dönüşeceğini takip etmek isterseniz Pakistan’a bakabilirsiniz. 2023’te Pakistan’da ulusal şebekeye bağlı güneş enerjisi santrallerinin kurulu gücü 1,3 GW iken bu güç 2025’te 5,3 GW’a çıkmış. Ancak esas enteresan olan, bu değil. Sadece 2024’te Pakistan, 17 GW’lık güneş santrali kuracak ekipman ithal etmiş. Yani şebekeye bağlı gücün çok üzerinde. Bunun 4-5 GW’nın sanayi tesislerinde bağımsız elektrik üretiminde kullanıldığı tahmin ediliyor. Demek ki kalanı evlerde elektrik üretmek için herkesin kendi kurduğu güneş panelleri.

Mukayese yapmak açısından, Türkiye’nin ulusal şebekeye bağlı güneş enerjisi kapasitesi 22,7 GW. 2024’te Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin %7,5’i güneş enerjisinden gelmiş. Pakistan’da bu oran %. Aradaki fark Pakistan’da güneş enerjisinin dağıtık niteliğinden ve diğer enerji kaynaklarının kıtlığından kaynaklanıyor. Gelin bakalım; iki ülkenin güneş enerjisi gelişiminin kurumsal çerçevesi nasıl farklılaşmış?

Pakistan’da 2010’larda evlerde elektrifikasyon oranı p civarındaymış. O dönemde ülkenin 200 milyon olan nüfusu göz önünde bulundurulduğunda bu durum, 60 milyon kişinin evinde elektrik olmadığı anlamına geliyor. Devlet hem güneş paneli ithaline gümrük vergisi koymayarak hem de 2015’ten sonra şebekeye geri elektrik satışını günlük ortalama ulusal satın alma fiyatına bağlayarak herkesin kendi güneş santralini kurmasını teşvik etmiş. Ancak esas patlama, tabii 2020’den itibaren Çin güneş panellerinde fazla kapasite oluşturup dünyayı ucuz panele boğduktan sonra yaşanmış. Zaten iş zıvanadan çıkınca geçen sene devlet şebekeye geri satış fiyatını ortalama fiyatın üçte birine........

© Ekonomim