Önemli sorunlarla boğuşmak üzere bir ekonomi programı tasarlıyorsanız ezber iyi bir şey değil. Analiz gücüne pranga vuruyor. Oysa iyi bir tasarım için zihinleri bu prangalardan kurtarmak gerekiyor. “Maliye politikası yeteri kadar sıkı değil. Bu nedenle enflasyonla mücadele zorlaşıyor.” Tırnak içine aldığım bu sözlerle ya da benzerleri ile sık sık karşılaşıyoruz. Bu yargının günümüzde enflasyonu düşürmek açısından karşılaşılan sorunlar arasında olduğunu düşünmüyorum. Bunu daha önce defalarca belirttim. Yeniden ele almamın nedeni, yaygın ‘ezber’ ile yakın ilişkisi; dile getirenlerin hepsi için olmasa da bir kısmı için ise düpedüz ezberden kaynaklanıyor olması.

Bu ezberin tam tersi 2001’de çok yaygındı. Malum, Şubat’ta kur sistemi çökmüş, kur ve risk primi fırlamış, ekonomi daralmaya başlamıştı. O zamanki ezber –birinci ve ikinci sınıflarda okutulan makroekonomi derslerinde yaygın olarak kullanılan modellerin etkisiyle, “madem ekonomi daralmaktadır, maliye politikası imdada yetişmelidir” şeklindeydi. Yani, “kamu harcamaları artırılmalı ve vergi oranları düşürülmelidir” mealinde gevşek bir maliye politikası önerilmekteydi. Bu yolla düşen yurtiçi talebin ve dolayısıyla GSYH’nin artırılabileceği düşünülüyordu.

O önerilen politika uygulansaydı tam bir felaket olurdu. Çünkü Şubat 2001’den birkaç ay sonra yürütülen kamu bankalarını kurtarma operasyonu sonucunda kamu borcu patlamıştı (o zamanki GSYH’nin yüzde 105’ine ulaşmıştı), bütçe açığı çok yüksekti ve küresel finans merkezlerinden durumun sürdürülebilir olmadığına dair raporlar yağıyordu. Türkiye’nin risk primi temelde bu nedenle 1100 baz puana ulaşmıştı. O koşullar altında bütçe açığını ve kamu borcunu daha da yükseltecek bir politika,........

© Ekonomim