Yaşar Usta, gelininin babası olan zengin fabrikatöre böyle seslenmişti. Yeşilçam filmlerinde zengin adam tiplemesi olarak her zaman fabrikatör (yani yatırımcı) seçildi. 1990’lı yıllardan sonra bu tiplemeye finansçı da eklenmeye başladı; çünkü finansal baskılama modeli geride kalmıştı; dışa açılmıştık ve finansın işlevi toplumda görünür olmuştu.

Ekonomik döngünün üç kritik noktası var. Tasarruf etmek, bunu finansa dönüştürmek ve yatırım yapmak. Bu üç aşamayı ne kadar kârlı ve kolay hale getirirsek ekonomi o kadar iyi çalışır. Peki Türkiye’de kim daha çok kazanıyor? Yatırımcı yani reel sektör mü, bankalar mı, yoksa tasarrufçu mu? Bizim iktisat politikalarımız 2014-2023 arasında acaba hangisini ödüllendirmiş (veya cezalandırmış)? Sorunun yanıtı aşağıdaki tabloda.

Dönemin tamamına baktığınızda, reel sektör kârlılığı hem bankalara hem de tasarrufçulara göre geride kalmış görünüyor. 2017’ye kadar reel sektör ile bankacılık arasında önemli bir farklılaşma yok. Farklılaşma 2017’den sonra başlıyor ve 2021’den sonra da hızlanıyor. Neden?

Yanıtımız enflasyon. Enflasyon 2017’den sonra artmaya başlıyor ve 2021’den sonra hızlanıyor. Nitekim, 2015-2017 döneminde ortalama yıllık enflasyon yüzde 9,7; sonraki üç yılda (2017-2020) yüzde 15,6;........

© Ekonomim