Εγραφε στις 15 Μαΐου 1853 ο πατέρας του Αναρχισμού Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν: «Βιάζεστε λοιπόν αστοί να ολοκληρώσετε το βιομηχανικό έργο σας προτού το ανθρώπινο πνεύμα –που βεβαίως δεν εδράζεται στις μηχανές ούτε στα μαγαζιά σας– ανακαταλάβει τα δικαιώματά του; Πιστεύετε ότι θα καταφέρετε για πολύ να ζείτε από τους τόκους και τα επιδόματα, από την πίστωση και τις υποθήκες σας; Πιστεύετε ότι η ανθρώπινη σκέψη θα κατορθώσει να αρκεστεί στο μηχανιστικό πλέγμα; Ή ότι θα είμαστε ικανοποιημένοι όταν δεν θα μας περισσεύουν οι μεταλλουργικές εταιρείες, τα κανάλια, οι σιδηρόδρομοι, οι τράπεζες, οι καταθέσεις, οι αποταμιεύσεις, η ασφάλιση, η κυκλοφορία, το σκόντο, οι αποζημιώσεις και μάλιστα με εγγυημένη μια θέση εργασίας και με χαμηλό κόστος ζωής; Ολα αυτά είναι ύλη, αποτελούν το σώμα του κοινωνικού: Λείπει η ψυχή. Ψυχή έχουμε ανάγκη. Για δείτε λοιπόν τι ψυχή αποκτάτε!»*

Τι είναι λοιπόν ψυχή; Μακριά από κάθε θεολογικό ή μεταφυσικό ορισμό, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ψυχή είναι η εσωτερική μας βιβλιοθήκη της Φύσης, με βιβλία γραμμένα σε μια γλώσσα που λησμονήσαμε, αλλά παρά ταύτα κάποιες στιγμές ασυναίσθητα την κατανοούμε γιατί μας την ψιθυρίζουν οι πρόγονοί........

© EFSYN