Şirketlerin gerçek kişi ortakları, mev­zuata uygun şekilde bi­linçli olarak para çek­tikleri gibi, zaman za­man mevzuata aykırı ve hatalı çekimler de yapabiliyorlar. Bu du­rum, son dönemde ma­liye müfettişlerinin gerçekleştirdiği izah talepleri ve vergi incelemelerinde ortakları zorlu durumlarla karşı­laştırmakta ve ciddi para cezaları­na sebep olmaktadır.

Ülkemizde yaygın olarak “limi­ted şirket” ve “anonim şirket” un­vanıyla kurulan sermaye şirketle­rine ortak olunmakta; bu ortaklık yapılarında tüzel kişilerle birlik­te ağırlıklı olarak gerçek kişiler de yer almakta. Bu şirketler bir kişiy­le de kurulabileceği gibi, çok sayı­da gerçek ya da tüzel kişi tarafın­dan da kurulabiliyor.

Özellikle, aile şirketlerinde sık­ça rastlanan finansal yönetim ve vergi planlama sorunları, ortak­ların şirketlerinden para çekmesi durumunda önem kazanıyor. Pa­ra çekme ya da şirkete borç verme işlemleri Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku, Vergi Hukuku mevzuatı­na ve Muhasebe Uygulama Genel Tebliğlerine uygun olmalıdır.

Şirket ortaklarının mevzuata uygun olarak şirketlerinden para çekmeleri yaygın olan aşağıdaki üç yöntemle yapılmakta.

1 Kâr payı dağıtımı: Şirket kar etmiş ise, genel kurul kararıyla ortak dağıtılacak kardan hissesi­ne düşen miktar kadar para çeke­bilir. Bu tutardan vergi mevzua­tı gereğinde yüzde 15 gelir vergi­si stopajı kesintisi yapılarak net tutar ortağa ödenir. Kâr payı alan ortak ise, bu tutarı brüt olarak bir yıl sonra gelir vergisi beyanname­siyle menkul sermaye iradı olarak yüzde 50’sini beyan etmeli. 2025 yılı için bu tutar brüt olarak 330 bin lirayı aşıyorsa, hesaplanan vergiden ödenen stopaj düşülerek beyan edilir. Kâr payının yüzde 50’si vergiden istisna olduğu için beyan edilmesi halinde ciddi bir gelir vergisi çıkmaz.

2 Huzur hakkı: Anonim şir­ketlerde yönetim kurulu üye­leri, limited şirketlerde müdürler genel kurul kararıyla huzur hakkı alabilirler. Genel kurul kararıyla belirlenen huzur hakkı brüt ola­rak........

© Dünya