menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

ETA-PKK karşılaştırması

38 0
06.11.2025

PKK, 12 Mayıs'ta yayımladı­ğı açıklama ile örgütsel yapı­sını feshettiğini, silahlı mücadele yöntemini ve PKK adıyla yürüttü­ğü tüm çalışmaları sonlandırdığı­nı açıkladı. PKK, 11 Temmuz günü sembolik bir silah bırakma töreni yaptı. Bu süreç başarıya ulaşırsa 41 yıldır süren çatışmalar son bulmuş olacak.

Peki dünyanın diğer ülkelerinde yaşanan terör ile benzerlik ve fark­lılıklar neler? PKK’nın silah bırak­masıyla benzerlik ve farklılık var mı? Bu yazıda buna değineceğiz. İlk olarak ETA (Bask Yurdu ve Öz­gürlük)’dan başlıyoruz…

ETA’nın harekete geçirmeye ça­lıştığı Bask bölgeleri İspanya’nın kuzeyinde yer alan 4 bölge ve Fran­sa’nın güneyinde yer alan 3 böl­geden oluşmaktaydı. Örgütlenme İspanya’da General Franko’nun diktatörlük dönemine denk gelir. Franco’nun yönetiminden kaynak­lanan rahatsızlık 150 bine yakın Basklı genci ülkeyi terk edip, Fran­sa’ya kaçmaya zorladı. Bu gençle­rin 1950’lerin başında Fransa’da yaptıkları örgütlenme silahlı mü­cadeleye dönüştü ve 31 Temmuz 1959 tarihinde ETA kuruldu.

ETA, ilk dönemlerinde üç fark­lı eğilim içinde oldu. Kurulduğu dönemde bölgenin nüfusunun ço­ğunluğunun işçi olması nedeniyle Marksist bir yapılanma içine gir­di. Süreç sonrasında Bask gelenek ve kültürünü yaymayı savunan bir yapıya evrildi ve son olarak Bask halkını özgürlüğüne kavuş­turacak ve bağımsızlığı amaçla­yan silahlı harekete evrildi. Ya­ni Marksist ideoloji ile ayrılıkçı milliyetçilik birleştirildi. Bu sü­recin PKK ile neredeyse bire bir aynı olduğu görülür. Keza PKK da Marksist-Leninist ve etnik ayrılıkçılık temelli bir ideoloji­ye sahiptir.

ETA için silahlı mücadele, 1968’de örgüt mensuplarının ara­cını durduran bir trafik polisini öldürerek başladı. Örgüt ilk planlı eylemini, aynı yıl, Bask bölgesin­deki en üst rütbeli temsilcilerin­den birine suikast düzenleyerek gerçekleştirdi. ETA’nın dünyada en çok ses getiren eylemi, 1973 yı­lında, İspanya Başbakanı Luis Car­rero Blanco’nun öldürülmesi oldu.

ETA eylemlerine bakıldığında PKK ile kıyaslanamayacak bir du­rumla karşılaşıyoruz. ETA kendini feshedene kadar 50 yıllık süreç içe­risinde 1.206 bombalı saldırı, 475 suikast, 169 silahlı saldırı ve 88 sa­botaj olmak üzere toplam 1.938 ey­lem gerçekleşmiştir. Bu eylemler­de yarısı sivil 800’den fazla insanın ölümüne neden olmuştur.

PKK’nın ilk eyleminden kendini fesih kadar geçen süredeki rakam­lar bu iki örgütün büyüklük farkını ortaya çıkarır. PKK 1984’den bugü­ne kadar yaklaşık 9.000 eylem........

© Dünya