Ceviz ağacının altında uyunmaz diyen atalarımız yaşasaydı ceviz üreticilerinin artan maliyetler, iklim sorunları, ithal ceviz baskısı altında geceleri uyuyamadıklarını görürdü. 2030’da 11,1 milyar dolar olması beklenen ceviz pazarı yıllık yaklaşık yüzde 4,4 oranında büyüyor. İstikrarlı büyüme oranı, büyüyen şekerleme, çikolata ve fonksiyonel gıda pazarları cevize olan ilginin artmasını sağlarken, Türk,ye’de ceviz bahçeleri satışa çıkıyor. 1,42 milyar dolar düzeyindeki işlenmiş ceviz pazarının 2035’de 2,5 milyar dolar olması öngörülüyor.

Dünya ceviz üretiminin yüzde 56’sını Çin, yüzde 23’ünü ABD gerçekleştiriyor. Şili, İran, Meksika, Türkiye diğer güçlü oyuncular World Population’a göre Çin yıllık 1,4 milyon ton ceviz üretiyor. ABD, Çin en büyük ihracatçılar, 2024’de ABD 1,1 milyar Çin 767 milyon dolarlık Meksika 576 milyon dolarlık iç ceviz ihraç etti. Türkiye dünya ceviz ihracatının yüzde 2,1’ini gerçekleştiriyor. Rakamlar fırsatlara işaret etse de “don, kuraklık, ithalat, kaçak ceviz, artan girdi maliyetleri” ceviz sanayicilerinin rüyalarını kaçırıyor.

Türkiye’nin dört bir yanındaki ceviz bahçelerindeki hasatta telaş ve endişe var. Marmara’da, İç Ege’de, Trakya’da üretici bu yıl donla, suyla, maliyetle aynı anda savaştı. Nisan ayında yaşanan ani don, bazı bölgelerde verimi yüzde 60’a kadar düşürdü.

Geçmişte yoğun destek verilen ceviz üreticileri, “her yıl bahçeyi değil, zararı biçiyoruz artık” diyor. Kuraklık, yağışsız geçen ilkbahar, susuz kalan yeraltı akiferleri, hepsi bir zincirin halkası.........

© Dünya