TCMB’nin Ekim ayı Para Politika­sı Kurulu (PPK) kara­rı açıklandığında pi­yasa yorumları ade­ta refleks gibiydi: “Ya metin yanlış ya ka­rar.” Oysa metin, tam tersine, oldukça netti: Merkez bankası, zi­rai don ve kuraklığın ikincil etkilerini sı­nırlamaya çalışıyor.

Gıda fiyatları iki temel değiş­kene bağlıdır:

1. Tarım politikaları,

2. Meteorolojik koşullar.

Otoriteler bunlardan yalnız­ca birine dokunabilir. Diğeri doğa ile ilgilidir. İşte bu ayrım, son PPK metninin ruhunu oluş­turuyor.

Gıda, TÜFE’yi iki kanaldan etkiler:

-Algılar yoluyla, çünkü tü­ketici en çok gıda fiyatını görür (salient prices).

-Hizmet fiyatları üzerinden, özellikle restoran ve yemek hiz­metleri kanalıyla (ikincil etkiler).

Bu nedenle “gıda” artık tüm merkez bankaları için bir makro risk değil, bir algı riski. Fed, ECB dahil bütün dünya market raflarındaki fiyat etiketleri yü­zünden diken üzerinde.

Türkiye’de 2025 yılı itibarıy­la tarım politikaları iyi işliyor. TÜİK’in hayvan varlığı verile­ri, Tarımsal Girdi Fiyat Endek­si (Tarım-GFE) ve yaz ayların­da gıdanın yeniden mevsimsel karakterine dönüşü bu durumu teyit ediyor. Gıda fiyatlarındaki son yükseliş, trendin bozulma­sı değil, tersine trendle yeniden hizalanma. Üç hanelerden ge­linen noktada kazanımları kü­çümsememek gerekiyor. Aşağı yönlü trend üzerinde yeni bir momentum yakalanabilir.

Çekirdek enflasyon düşmeye devam ederken, Eylül’de görü­len gıda artışları meteorolojik etkilerden kaynaklandı. Mer­kez Bankası da tam bu noktada zorlandı: kontrol edemediği bir alanda “yükseliyor gibi görü­nen” bir enflasyonla karşı........

© Dünya