Selam!

Bu hafta, Paleolitik çağdan Kalkolitiğe kadar Kuzey Kafkasya arkeolojisi üzerine hızlandırılmış bir tur atalım mı?

Paleolitik Çağ’ın en önemli arkeolojik alanlarından biri, Psekups Nehri kıyı terasındaki yamaçta, Saratovskaya stanitsası yakınında yer alan İgnatenkov Kutok’tur, ziyaret eden oldu mu aranızda? Arkeologlar burada büyük memelilere ait kalıntıların yanı sıra iki yüzeyli taş aletler (bifaslar) ve kazıyıcılar ortaya çıkardı!

Bir diğer dikkat çekici arkeolojik alan, İlskaya yerleşimidir. Severenskaya stanitsası yakınında, İl Nehri kıyısında bulunur ve Orta Paleolitik döneme aittir. Bu yerleşim, bizon avcısı dedelerimizin kampıydı; bulunan hayvan kalıntılarının büyük çoğunluğu bizonlara ait olsa bile bunun haricinde at avcılığı da yapılmıştır.

Bölgede bıçak biçimli yongalar, sivri uçlar, mızrak uçları gibi taş aletler de var elbette.

Üst Paleolitik döneme tarihlenen buluntular, Kuzeybatı Kafkasya’daki Satanay kaya sığınağında ortaya çıkarılmıştır. Burası yabani at avcılarının yaşadığı bir yerdi ve burada Üst Paleolitik döneme ait insan kalıntıları da bulunmuştur. Aynı döneme ait bir başka yerleşim de Ruslanova Mağarasıdır. Araştırmacılar bu iki alanı Gubs Kültürü içinde değerlendirir. Satanay ve Ruslanova mağaralarında yapılan kazılarda 16 binden fazla taş alet ele geçirilmiştir.

Ardından zamanla iklim ısındı, büyük avlar azaldı; insanlar artık doğaya ayak uydurmanın yeni yollarını aramaya başladı.

Mezolitik Çağa geldiğimizde söz konusu döneme dair incelenmiş en iyi yerleşim, Dağıstan Gunib’de yer alan Çoh bölgesidir.

Alt tabakalar Mezolitik, üst tabakalar ise Neolitik döneme aittir. Yakındaki yataklardan elde edilen çakmaktaşından yapılan küçük levhalar ve yongalar, çeşitli aletlere dönüştürülmüştür. Çok sayıda trapez biçimli ok ucu bulunmuş olup, benzer aletler Güney Hazar çevresindeki yerleşimlerle paralellik göstermektedir; bu da ilk yerleşimcilerin muhtemelen bu bölgeden geldiğini göstermektedir.

O zamanlarda yerleşimler küçük ve birbirine yakın gruplar hâlinde kuruluyordu. Su kaynaklarına ve av alanlarına yakınlık önemliydi. Çoh halkının ekonomisinin temelini yabani koyun ve keçi avcılığı oluştururken evcilleştirilmiş köpeklerin de bu avlarda kullanılmış olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca yabani arpa ve buğdayın toplanması da büyük önem taşıyordu.

Yerleşimde çok sayıda okranın (kırmızı, sarı, kahverengi mineral boya) parçaları bulunmuştur. Bunlar, ritüeller sırasında vücut boyamak için kullanılmıştır.

Mezolitik döneme ait buluntulara Baksan Vadisi’ndeki Sosruko........

© Dikgazete.com