Meselenin sorununun problemi (3)
[Her türlü Kürtçüler 1921 Anayasası’nın 11. maddesine gönderme yapıyorlar ama benim yaptığımı yapıp bu maddeye bakmıyorlar:
Günümüz Türkçesi ile 11. madde: “Vilayet” denen idari birim, manevi şahsiyet ve muhtariyete (özerklik) sahiptir. Büyük Millet Meclisi’nin koyacağı yasalar çerçevesinde, evkaf, medreseler, maarif, sağlık, iktisat, tarım, bayındırlık ve sosyal yardım(laşma) işlerinin düzenlenmesi ve yürütülmesi “vilayet şûraları”nın yetkisi içindedir. Ancak iç ve dış siyaset, şeriye, adliye ve askeriye ile ilgili konular, uluslararası ekonomik ilişkiler ve birçok vilayeti ilgilendiren hususlar merkezi yönetimin yetki alanındadır.
23 maddeden oluşan 1921 Anayasası ulusal devletin kuruluşunu haber veren metindir ama Osmanlı Kanuni Esasi’si de yürürlüktedir. Gazi Paşa’nın gönderme yaptığı 12. madde Musul’u kapsayan Misakı Milli sınırları içinde yer alan vilayetlerin tümünü işaret etmektedir. Yani bütün illerin yerel yönetim biçimini saptamaktadır; Diyarbakır’ın özerkliği kadar Adana’nın ve Muğla’nın da özerk yerel yönetimi söz konusudur. Kısacası 1921 Anayasası özel olarak Kürtlere muhtariyet (özerklik) tanımış değil.
1921 Anayasası’nın 11. maddesinin 1924 Anayasası’nda yer almamasının en önemli nedenleri arasında Kurtuluş Savaşı sırasında çıkan Kürtçülük isyanları (Koçgiri) ile Şeyh Sait isyanının bulunduğunu unutmamak gerekir. Paris Konferansı’nda (Sevr Anlaşması) ve Lozan’da olanları kitabı okumanıza bırakalım ve “Vehbi’nin kerrakesi”ne gelelim.
Her türlü Kürtçü iddialarından anlaşıldığına göre PKK terör ayaklanması Kürtleri anayasada “kurucu........© Cumhuriyet
