menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

ABD yüzyılının sonu mu geliyor

51 23
03.07.2025

Foreign Affairs, Politico, Foreign Policy, Washington Post, FT ve daha niceleri. Amerikan emperyalizminin hegemonik planlarını, oyunlarını, gelecek stratejilerini Amerikan sermaye kliklerinin sözcüsü bu yayınlardan okumak mümkün. Güç kaybeden ABD, emperyal tahkimat için gün geçtikçe daha fazla saldırganlaşırken bu yayınlarda hemen her gün çıkan kapsamlı analizlerde neoconcu sermaye kesimlerinin yönelimleri açıkça dillendiriliyor.

Ekonomik, siyasi, askeri her alanda büyük bir rekabet var. Bu rekabetin yoğunlaştığı alanlardan birisi de Arktik bölgesi yani Kuzey Kutbu. ABD’nin gözü uzun bir süredir bu bölgede. Trump’ın işbaşına gelmesiyle birlikte bu yönelim kendisini çok açık bir biçimde de gösterdi. Trump’ın Grönland’ı istemesi, Kanada’yı eyalet yapma isteğinin arka planında “kutuplar”da hegemon güç olma isteği var.

Foreign Affairs’te Heather A. Conley imzalı "Great Game" (Büyük Oyun) yazısında tam da Arktik bölgesinde artan jeopolitik rekabet ele alınıyor. Trump’ın eski baş stratejisti Steve Bannon’ın “Arktik 21. yüzyılın büyük güç mücadelesi alanı olacak” alıntısıyla başlayan yazı buradaki mücadeleyi İngiltere-Rusya’nın 19. yy’daki Orta Asya rekabetine “Büyük Oyun” benzetiliyor. Bugünkü rekabetin on dokuzuncu yüzyıldaki rekabet ile çok ortak noktaya sahip olduğu vurgulanıyor. “Arktik'in engin kaynakları üzerinde savaşmak, yirmi birinci yüzyılın yeni büyük oyunu olacak" deniliyor. Çin-ABD rekabeti, Rusya, Kanada, İskandinav ülkelerinin müdahilliği “dünyanın tepesi”ndeki kapışmayı hızlandırıyor.

Petrol, doğalgaz, nadir toprak elementleri gibi kaynakları ele geçirme, deniz ticaret yollarına hükmetme saikiyle girişilen bu rekabetin durması söz konusu değil zira sistemin doğası bunu gerektiriyor.

Paylaşım rekabeti şiddetleniyor. Yerkürenin dört bir tarafında........

© Birgün