Erzincan, İliç’te Anagold Madencilik A.Ş.’ye ait Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat 2024’te 10 milyon metreküp siyanürlü toprak kaydı. Faciada dokuz işçi hayatını kaybetti.

Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 17 Mart’ta başlayan davada bugün (2 Eylül) 3’üncü duruşma yapıldı. Davada 5’i tutuklu 43 sanık “taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma” ve “çevreyi taksirle kirletme” suçlamalarıyla yargılanıyor. Bu kişiler arasında Anagold Ülke Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın Demirci ve Anagold’un büyük ortağı SSR Mining Global Projeler Başkan Yardımcısı John Harmse de bulunuyor. Bugün görülen duruşmada Mahkeme heyeti tutuklu sanıkların tutukluluk halinin devamına, bir sonraki duruşmanın 11-13 Kasım 2025 tarihinde görülmesine karar verdi.

2 Temmuz’da görülen ikinci duruşmada Mahkeme heyeti, 5 tutuklu sanığın tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Ayrıca yeni bilirkişi raporunu hazırlanması ve şirketin organizasyon şemasının edinilmesi yönünde karar alındı.

Mahkeme heyetinin de değiştiği dava dosyasına yönelik yeni bilgiler ortaya çıktı. Bunlardan biri kamu görevlilerinin faciadaki sorumluluğuna dair oldu.

Aralarında Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) gibi yükseköğretim kurumlarındaki akademisyenlerin de olduğu 11 kişilik heyet tarafından 23 Mayıs 2024 tarihli 262 sayfalık bilirkişi raporu hazırlanarak mahkemeye sunuldu. Raporda, o dönem Çevre ve Şehircilik Bakanı olan Murat Kurum’un imzası bulunan 7 Ekim 2021 tarih ve 6421 kayıt sıra numaralı “Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Olumlu Kararı” veren yetkililer “asli kusurlu” olarak görüldü.

Ekim 2024'te Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı hazırlanan bilirkişi raporunu yetersiz buldu ve yeni bir bilirkişi heyeti oluşturulmasına karar verdi. Bunun üzerine İliç Cumhuriyet Başsavcılığı’na 22 Kasım 2024’te Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarını kapsayan yeni bilirkişi raporu sunuldu. Raporda 9 kişinin hayatını yitirmesine neden olan olayın ÇED raporuyla ilişkilendirilemeyeceği kaydedilirken, "ÇED raporunda onay veya imzası bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin kusursuz olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır" ifadeleri kullanıldı. Savcılık Aralık 2024’te ise, ÇED raporunda onay veya imzası bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri hakkında, üzerlerine atılı suçların unsurları oluşmamış olması nedeniyle "kovuşturmaya yer olmadığına dair" karar verdi.

Kamu görevlilerine yönelik alınan bu karar o dönem kamuoyunda tepkiyle karşılandı. Davada mağdur ailelerin avukatlarının taleplerine rağmen kamu görevlileri yargılanmazken bu konuda yeni bir gelişme yaşandı. Faciada hayatını kaybeden Uğur Yıldız’ın ailesi kamu görevlileri hakkında verilen “kovuşturmaya yer olmadığına dair" kararı Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşıdı. Bu konuda bilgi veren aile avukatı Akçay Taşçı, tutuksuz yargılanan sanıkların büyük bölümünün Erzincan’da süren davaya gelerek savunma yapmadığını ifade etti. Birçoğunun ikametgah adresinin farklı şehirlerde olduğunu vurgulayan Taşçı, sanıkların yaşadıkları yerdeki mahkemelere giderek ifade verdiğini dile getirdi. Bu kişilerin farklı illerde olması nedeniyle mahkeme sürecinin takip edilmesinin zor olduğunu savunan Taşçı şöyle konuştu:

“Erzincan’daki 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gelerek savunma yapan 5 sanıktan ve tanıktan başka kimse yok. Buraya gelmeyenler arasında Cengiz Yalçın Demirci gibi üst düzey kademedeki bazı yöneticiler de var. Bu insanların uzaktaki mahkeme sürecini takip etmek kolay olmadığı için bu kişilere soru soramıyoruz. Bu durum sağlıklı ilerlemeyi etkiliyor. Gerçek sorumlunun hangi pozisyonda olduğu bulunamıyor.”

Mahkeme heyetinin tayinler nedeniyle değiştiğini anlatan Taşçı, tüm sanıkların Erzincan’daki mahkemeye gelerek ifade vermesi için yeni heyete tekrar başvuruda bulunacaklarını dile getirdi.

Davada kamu görevlileri hakkında takipsizlik kararı verildiğini hatırlatan Taşçı, “Bu kararı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdık. Madende kapasite........

© Bianet