Türkiye büyük bir ateş çemberi içinde bulunuyor. Ukrayna-Rusya savaşı, dönem dönem patlayan İran-İsrail savaşı, Yunanistan’ın saldırgan tutumu ve çılgınca silahlanması, Batı’nın bitmek bilmeyen komplo ve oyunları gibi gelişmeler Türkiye’nin savunma sanayisini güçlendirilmesinin ve millileştirmesinin önemini artırıyor. ‘Millî Güvenlik Doktrini’ sadece savunma sanayisi ile sınırlı değildir. Enerji, gıda güvenliği, siber güvenlik gibi başlıklar da doktrinin kapsamındadır. Bu başlıklar ‘ekonomik güvenliğin’ gerekliliğini açıkça ortaya koyuyor. Ekonomi politikaları ve millî güvenlik, bir ülkenin ekonomik gücü ve istikrarı güvenliği için kritik öneme sahip olduğundan, birbiriyle derinden bağlantılıdır. Güçlü devletler, ekonomik şoklara karşı dayanıklılığı sağlamak, kritik altyapıyı ve jeopolitik gücünü korumak için güvenlik hususlarını göz önünde bulundurarak ekonomi politikalarını tasarlar. Ekonomi politikalarının güvenliğe bağlı olduğu temel noktalara kısaca göz atalım.

Devletler bütçelerinin önemli bir kısmını savunmaya ayırarak maliye politikasını etkiler. Savunma sanayisine (örneğin havacılık ve uzay, siber güvenlik, silah üretimi) yapılan yatırımlar, askeri hazırlığı sağlarken ekonomiyi de canlandırır. 800 milyar dolar ile dünyanın en büyük savunma bütçesine sahip olan ABD’nin savunma bütçesinin ARGE ve teknolojik gelişmeye olan katkısı büyüktür. ABD, 1945’ten beri dünyanın en büyük savunma bütçesine sahiptir. ABD ekonomisinin gelişmiş ülkeler içinde en güçlü büyüme performansı göstermesinde ve teknolojik üstünlüğü sağlamasında hiç şüphesiz savunmaya ayrılan kaynakların büyük katkısı vardır.

Devletler korumacılık ve gümrük tarifeleri aracılığıyla stratejik sektörlerini (örneğin yarı iletkenler, çelik) yabancı rekabetten korurlar. İhracat kontrolleri aracılığıyla hassas teknolojilerin (örneğin yapay zekâ, yarı iletkenler, nükleer teknoloji) rakip ülkelere satışının sınırlandırılması amaçlanır. Yabancılar ve hasım ülkelere bağımlılığı azaltma politikaları ile tedarik zincirinin güvenliği sağlanır. Örnek olarak CHIPS Yasası aracılığıyla çip üretimi Tayvan'dan ABD'ye geri getirildi. Buna savunma sanayimizde son on yılda uygulanan millileştirme politikalarını da güzel bir örnek olarak gösterebiliriz.

Ekonomik şokları önlemek için istikrarlı enerji arzının (petrol, gaz, yenilenebilir........

© Aydınlık