Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Caner, İsrail’in İran saldırılarının amacını ve saldırıların İran iç dinamiklerine etkilerini AA Analiz için kaleme aldı.

***

İsrail’in 13 Haziran sabah saatlerinde İran’a düzenlediği saldırılar, ikinci gününde sürerken İran’dan da etkili karşılıklar gelmeye devam ediyor. Savaşın nereye evrileceği pek çok değişkenin belirleyeceği bir denklem. Nükleer felaketten bir başka dünya savaşına kadar korkutucu senaryolar değerlendirilirken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bu saldırılar ile neyi amaçladığı da üzerine düşünülmeyi hak eden bir soru.

Zira İsrail’in ilk etapta, saldırılar öncesi ve saldırılar sırasındaki eylem örüntüleri belirli bir amaç doğrultusunda anlaşılabilecekken, savaşın gidişatını da yine bu amacın başarılıp başarılamadığı, başarı şansı ve gerçekçiliği gibi hususlar belirleyecek.

Netanyahu, saldırı öncesi ve sonrasındaki söylemlerinde, İran’ın nükleer silaha ulaşmasını engellemek ve İsrail’e yönelik olası bir nükleer saldırıyı önlemek amacıyla “önleyici saldırı” gerçekleştirdiklerini ifade etti. Ancak saldırının şekli ve kapsamı, Netanyahu’nun diğer söylemleriyle birlikte değerlendirildiğinde, “önleyici saldırı” nosyonunun altının boş olduğu anlaşılıyor.

İsrail’in nükleer müzakere ve anlaşma seçeneğini devreden çıkaran saldırı hamlesi, diplomasi seçeneğine kapıyı kapayarak İran’ı yalnızca ve yalnızca bir “rogue state” (haydut devlet) olarak kodlamayı ve ona göre muamelede bulunulmasını amaçlıyor.

Saldırılarda yalnızca İran’ın nükleer tesislerinin hedef alınmaması, tüm ülke sathında muhtelif askeri, siyasi ve sivil hedeflerin vurulması, askeri ve siyasi elite yönelik suikast saldırıları, İsrail’in İran’ın nükleer kapasitesini değil, küllen askeri ve siyasi kapasitesini bitirmeye matuf hareket ettiğini gösteriyor.

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Dini Lider Ali Hamaney’in uzun yıllar çok kritik görevlerde bulunmuş danışmanı Ali Şemhani ve Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade gibi isimlerin nokta atışı........

© Anadolu Ajansı Analiz