Bağımsız Araştırmacı Dr. Hüseyin Korkmaz, Çok kutuplu dünyanın inşa sürecinde ŞİÖ Zirvesi'yle verilen mesajları AA Analiz için kaleme aldı.

***

Çin’in Tiencin kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi ve sonrasında gerçekleşen askeri geçit töreni küresel jeopolitik açısından dikkat çekici görüntülere ev sahipliği yaptı. ŞİÖ Zirve'sinde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin koordineli tavrı dikkati çekerken, askeri geçit töreninde Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un boy göstermesi ABD ve Batı nezdinde net bir stratejik mesaj olarak algılandı.

Çin ve Rusya uzun süredir ŞİÖ'yü BRICS ile çok kutuplu küresel düzenin kurucu sütunlarından biri olarak tanımlıyor. ŞİÖ, Batı nezdinde sınırlı kurumsallaşması ve Hindistan'ın ikircikli tutumu üzerinden eleştirilse de son Zirve büyük bir dayanışma gösterisine dönüştü. Pekin bu gösteriyi özenle kurgularken Rusya ve Hindistan aynı karede olmaktan mutlu görünüyor.

Hindistan bir süredir ABD ile sorunlar yaşıyor. ABD, Hindistan'a önce yüzde 25'lik bir gümrük vergisi getirmiş ancak Hindistan Rusya'dan petrol ithal etmeye devam edince bu oranı yüzde 50'ye çıkarmıştı. ABD Başkanı Donald Trump'ın bu vergi hamlesinden sonra ŞİÖ Zirvesi'nden yansıyan görüntüler Hindistan'ın yüzünü Doğu'ya çevirdiği şeklinde okunuyor.

Zirve'den yansıyan kareler Çin, Rusya ve Hindistan'ın çok kutuplu bir troykaya dönüştürdüğü izlenimi verse de Çin ve Hindistan arasında çözülmeyi bekleyen birçok sorun var. İkili ticarette Hindistan aleyhine olan 99 milyar dolarlık açık ve geçtiğimiz dönemde Pakistan ile yaşanan düşük yoğunluklu savaşta Pakistan'ın temel silah tedarikçisinin Pekin olmasından kaynaklanan gerilim devam ediyor.

"Ejderha ile fil birlikte dans etmeli." diyen Şi Cinping'e nazaran Hindistan hala dengede durmayı tercih ediyor. Çin, Zirve'yi 'Hindistan ABD ile aynı kampta değil' demek için çerçevelemek isterken Hindistan "karşılıklı güven ve hassasiyet temelinde ilişkileri ileri taşıyacağız." demekle yetiniyor. Kısacası ilişkileri üst bir seviyeye taşımaktan ziyade pragmatik bir normalleşme söz konusu. Hindistan'ın ABD'ye yönelik mesajı aslında net, "stratejik seçeneklerimiz arasında artık Pekin ve Moskova........

© Anadolu Ajansı Analiz