SEMA MERASİMİ TERİMLERİ

Mevlevilik ,tasavvuf çizgisinde kendine özgü adap ve Erkan kuralları ile gelişmiş manevi bir yol ve yaşam biçimidir.Adap ve erkân uygulamasına dayalı ilkeleri ile nefis terbiyesini ve insanın gelişimini hedeflemektedir.Mevlevilik kültüründe edepten ileri gelen terimler kullanılmış ve kendine özgü bir yer edinmiştir.

*Semâ: Arapça, dinleme, işitme, anlamına bir kelime. Dinlenen ilahinin veya bir müziğin etkisiyle coşup dönme. Semâ’ın pek çok çeşidi vardır. Genel anlamıyla semâ, Hak’tan gelen ve insanları Hakk’a çağıran bir mesajdır.

*Semahane: Semâ yapılan yere semahane denir. Burası daire şeklindedir. Döşemesi, ayağı incitmeyecek düz tahtalarla döşelidir.

*Sema-Zen: Farsça, sema vuran, yani sema eden, demektir. Sema eden dervişlere, sema-zen denir.

*Sema–Zen Başı: Mevlevi ayini sırasında, sema’hane’de dolaşıp, sema’ edenlerin birbirine çarpmamalarını ve düzeni bozmamalarını sağlayan dede’ye, “sema-zen başı” denir.

*Semâ Dedesi: Yeni müridlere semâ’ı öğretecek tecrübeli, kıdemli kişiye, “semâ dedesi” denirdi. Semâ dedesi, semâ öğretmeniydi.

*Semâ'a Girmek: Mevlevîlikte, ayakta yapılan deverana iştirak etmek için kullanılan bir tâbirdir.

*Semâ Çıkarmak: Mevlevîlik tâbiri. Semazenbaşı, yeni dervişe (can) nasıl semâ yapılacağını öğretir ki, buna semâ çıkartmak denir. Semâ’a, meşk tahtası denilen ve ortasında çivi bulunan dört köşe bir tahta üzerinde başlanırdı.

*Semâ-ı Râh: Mevlevi tâbiridir. Kelime Farsça’da yol semâ’ı demektir. Yolda yapılan semâ’a denir.

*Sema Meşki: Meşk; örnek, iyi yazı anlamında Arapça bir kelime. Ders, musikide bir parçayı öğretmek, örnek bir yazı alıp ona bakıp aynısını yazmaya çalışmak, yani örneği taklid yolu ile öğrenmek mânâlarına gelir.

*Sema Tahtası: Mevlevîlikte yeni dervişlerin, semâ’ı meşkettikleri, ortasında çivi bulunan, dört köşe, ceviz veya ıhlamur........

© Akasyam