Bu hafta size ilginç bir kitaptan, bir romandan bahsedeceğim: Jandarma. Mark Mustian tarafından yazılmış ve Türkçesi Aras Yayıncılık tarafından basılmış*. İlginçliği nereden geliyor diye soracak olursanız, birincisi konusundan: hafıza, hatırlama, unutma, affetme-affedememe gibi anlaması zor, çapraşık temalar üzerine inşa edilmiş. İlginçliğinin bir diğer sebebi ise kitapta aslında bir değil iki roman olması. Son söylediğim, aşağıda daha fazla ayrıntı verdiğimde daha iyi anlaşılacaktır.

Mark Mustian, kendi deyimiyle “uzaktan Ermeni”, doğma büyüme Amerikalı bir avukat. Gene kendi deyimiyle otuzlu yaşlarına kadar “ataları hakkında fazla düşünmemiş” ve onların başına gelenler hakkında da fazla bilgisi yokmuş. “Bu korkunç şey nasıl olabilmişti ve bundan neden (ben de dahil) bu kadar az kişinin haberi vardı?”, diyor. Bu merak ve bilmemenin verdiği hayretle Ermeni Soykırımı konusunda okumaya, öğrenmeye başlamış ve bu sürecin sonunda ‘Jandarma’ ortaya çıkmış. Hatta romana son şeklini vermeden önce tehcir edilen kafilelerin rotasını takip ederek Türkiye ve Suriye’de bir seyahate çıkmış. (Kitabın sonunda yazarın, bu kitabı yazma hikayesini, kitabın yazılması ve mezkur seyahat sırasında Amerika’da ve Türkiye’de karşılaştığı Türklerin yaklaşımlarını, tavırlarını anlattığı bir bölüm de var.)

Roman, 92 yaşındaki Amerikalı Emmett Conn’un hikayesi olarak başlıyor. Beyninde bir tümör olduğunu öğrendiğinde, ilerlemiş yaşı sebebiyle olsa gerek, bu onun üzerinde pek de sarsıcı bir etki yapmamış gibidir. Asıl sarsıcı olan hem uykuda hem bayılma nöbetleri sırasında görmeye başladığı rüya mı,........

© Agos