menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Dijital cepheler ve bir silah olarak veri

10 0
29.08.2025

Fiziksel, dijital ve bilisel cephelerin senkronize ynetimi, savan her boyutuna ezamanl etki etmeyi mmkn klmtr. Bu gereklik, savunma planlamas yapan tm devlet ve kurumlar iin ak bir uyardr: Modern harp yalnzca sahadaki atmalarda deil; ayn zamanda kablolarn, sinyallerin, yazlmlarn ve veri aklarnn ynetildii grnmez cephelerde kazanlmaktadr.

Dr. Muhammed Ersin Toy / Yazar

7 Ekim 2023, srail'in Filistin'e ynelik soykrm srecinin balangc olarak kabul edilmektedir. srail bu dnemde dnyaya bir "savunma sava" yrttn ilan ederek harektn merulatrmaya alm; ancak 7 Ekim sonrasnda sistematik ve ok boyutlu bir soykrm yrtmtr. 7 Ekim'i ayrt eden husus, Filistinlilerin uzun sreli bask rejimine kar kar hamlede bulunmas; srail'in ise bu cevab kapsaml bir imha kampanyasna dntrmesidir. atma yalnzca kitlesel sivil kayplarn zemini olmakla kalmam; ayn zamanda eitli silah ve gzetim teknolojilerinin denendii bir "laboratuvar" ilevi grmtr. zellikle yapay zek (YZ) temelli aralarn gelitirilmesi, test edilmesi ve sahada kullanlmas bakmndan sava, teknoloji–asker brokrasi–zel sektr geninin serbeste hareket ettii bir deney alanna dnmtr. Nitekim birok aratrmac Filistin'i, zel irketler ve asker kurumlarn gelitirmek istedikleri teknolojileri kullanmak, snamak ve sistematik biimde yinelemek konusunda olaanst serbestlie sahip olduklar bir ortam olarak tanmlamaktadr. Bugn sahadaki tablo ksaca udur: srail, YZ teknolojilerini Filistinlileri gzetlemek, denetlemek, kontrol etmek ve nihayetinde yok etmek amacyla sistematik biimde seferber etmektedir. Bugn, yapay zeknn modern savan baat biimlerinden biri hline geldiini teslim etmek ve buna uygun nlemlerimizi–stratejik ereveleri ina etmek zorundayz.

Kapsaml denetim a

srail rejiminin, 7 Ekim 2023'ten nce de Filistinliler zerinde kapsaml bir gzetim–denetim–kontrol a kurduu; 7 Ekim sonrasnda ise bu an kapsam ve iddetinin belirgin biimde artt, ifa edilmi bir hakikat olarak karmzda durmaktadr. Soykrm sresince iletiimin sistematik biimde kstlanmas, denetlenmesi ve izlenmesi; konumalarn dinleme yoluyla istihbarata dntrlmesi ve telefon sinyalleri araclyla hassas, "nokta at" saldrlarn icras kurumsallam ve sreklilik kazanmtr. Buna paralel olarak, iletiim uydular ile sosyal medyada kurulan denetim; botlar, algoritmalar ve deepfake ieriklerle beslenen bir alg ynetimi rejimine evrilmitir. srail terr rejimi, Filistinlilerin yalnzca gda ve barnma ihtiyalarn deil, "iletiimini, szn ve kelimelerini" de bombardman altna almtr. stelik bu bombardman, sosyal medya ve dijital platformlar araclyla bir ova dntrerek uluslararas basn da maniple etmilerdir.

srail terr rejimi, yaklak iki yldr yrtt soykrm ok katmanl bir mimariyle srdrmektedir; bu mimarinin merkezinde medya, iletiim ve bu aralar zerindeki kontroller almaktadr. lk hedef, Filistinlilerin maruz kaldklar soykrm dnyaya anlatabilecekleri her tr iletiim hattn ve ortamn ortadan kaldrmaktr. Bu nedenle savan bandan bu yana 300' akn gazeteci, d dnyayla ban kurulmasn engellemek amacyla sistemli biimde ncelikli hedef alnm ve ehit edilmitir. zleyen aama, Filistinlilerin iletiim aralarnn dinlenmesi; bu yolla nerede olduklarnn, nereye gideceklerinin ve ne amaladklarnn nceden tespit edilerek ak seik bir soykrmn icra edilmesidir. Buna paralel olarak, haber dili, Filistinlileri "terrist" etiketiyle ereveleyecek biimde kurgulanmtr. Dijital platformlar ve sosyal medya zerinden hikye, tek tarafl bir dil ve anlatyla ina edilerek dnya kamuoyu yanltlmaktadr. Sahte ve deepfake videolar araclyla alg maniple edilmektedir. lenen su ise inkr edilip tersyz edilerek, sanki soykrm Filistinliler gerekletiriyormu gibi bir alg pompalanmaktadr. Benzer ekilde, akademik yaynclkta—kitaplar, makaleler, filmler, dergiler ve gazeteler araclyla—srail'in anlats merkezde tutularak bir "hakikat anlats" ina edilmekte ve bylece bir hafza sava srdrlmektedir. Bu btnleik dzenek, iletiim........

© Açık Görüş