2024'n sonlarndan itibaren TCMB'nin enflasyondaki de bal olarak faizleri indirmeye balamas konut fiyatlar zerinden yukar ynl bir bask yaratabilir. Bu yaratlacak bask rnein stanbul'daki metrekare konut fiyatlarn tekrar dolar ve TL bazl yukarya tayabilir.

Dr. Deniz stikbal/ Medipol niversitesi

Kresel Finans Krizi meydana getirdii birok karmaayla birlikte hala etkilerini srdrmeye devam ediyor. Benzer bir etki Kovid-19 olarak isimlendirilen ve gnmzde de devam eden iktisadi bunalmda grlebilir. Salgn ortaya ilk ktnda finansal piyasalar ve para birimleri zerinde negatif etki yaratt. zellikle gelimekte olan lke para birimleri hzla deer kaybetti. Kresel ekonomide ileyiin devam ve istihdamn korunmas iin merkez bankalar faizleri indirmeye balad. Ardndan hkmetler bir dizi tevik paketi akladlar. Krizin ortaya kard belirsizlik retimi drrken konut fiyatlar zerinde ilk dnemde negatif etki yaratt. Konut yapm ve retimi de oluan kriz ortam nedeniyle dmeye balad. Ancak faizlerin greceli olarak drlmesi konut talebinde bir art meydana getirdi. Arzn d ve talebin dk faizle desteklenmesi fiyatlarn yukarya doru ivme kazanmasna sebep oldu. Trkiye'deki rnekten hareketle sre daha iyi analiz edilebilir. 2019'da lke genelinde konut fiyatlar metrekarede 600-700 dolar bandnda bulunuyordu. 2020'deki salgn ve dk faiz politikas konut talebinin artmasna sebebiyet verdi. Den konut retiminin srece dahil olmasyla birlikte konut fiyatlar ykseli gsterdi ve 2024'n ortalarnda metrekare fiyatlar 1400 dolar civarna geldi. Benzer bir durum ABD, Hollanda, ngiltere ve Almanya'da yaand. lkeler fiyatlardaki ykselile mcadele iin sosyal konut uygulamalarn devreye ald.

Kresel enflasyon kontrol altna alnamad

Enflasyonun salgn nedeniyle arta gemesi konut fiyatlarndaki ykselie ciddi anlamda katk sundu. 1970'lerdeki petrol krizlerini andracak ekilde kresel bir dalgaya dnen fiyat artlar FED ve Avrupa Merkez Bankalar tarafndan faiz artlaryla dengelenmeye alld. Ancak gnmzde dahi kresel enflasyon tam anlamyla kontrol altna alnabilmi deil. Salgn dnenimde piyasaya enjekte edilen 20 trilyon dolarlk ek likidite faiz artlaryla geri ekilmi deil. Firmalarn iten karmalara bavurmamas iin alnan tedbirler ve yasaklamalar da tam istenilen etkiyi yaratmad. Bu karmaa ortamnda Ukrayna Sava ubat 2022'de balad ve gnmze kadar da devam ediyor. Enerji fiyatlarnn artyla desteklenen kresel belirsizlikler yatrmclar........

© Açık Görüş