Dünyanın dört bir yanında medya yayıncılarının ortak bir sorunu var. Çünkü arama motorları ve sosyal medya nedeniyle dağıtımda kontrolünü kaybeden medya endüstrisinin altındaki toprak şimdi de AI ile her geçen gün daha fazla kayıyor. Daha önce de yazdığım gibi ChatGPT, Sora ve Meta AI gibi araçların yaygınlaşması medyanın tüm dağıtım sisteminin yeniden kurulması ve düzenlenmesi demek.

Google’ın arama motoru modeli çöküşünün başlamasının ardından AI ile başlattığı yeni arama modeli ve diğer teknoloji şirketlerinin AI aramaları ve AI arayüzü ile ilgili yeni projeleri yeni tartışmalar başlattı. Bu durum gerçekleştiğinde kendi kullanıcılarına doğrudan ulaşabilen özerk yapılar olmaktan çıkan yayıncılar ise AI’nin sağladığı arayüzlere bağımlı içerik tedarikçilerine dönüşecek. Bu dönüşümü anlamak için medyanın ekonomi-politiği çerçevesinden bakmak gerekiyor. Aşağıda genel olarak bu kırılmayı inceleyeceğim.

AI kullanımındaki sıçrama ile özellikle genç kuşaktaki medya tüketimi davranışsal bir değişim gerçekleştirdi. Klasik medya kaynaklarının yerini önce sosyal medya şimdi de AI arayüzleri alıyor. Sohbet robotları yeni başvuru arayüzü haline geliyor. Gençler bilgiyi artık webden aramıyor, AI çıktısı ile elde ediyor. Her yeni teknoloji ortamı işleyişi dönüştürürken haber tüketimi AI ile aracılılaşıyor. Bu da arayüzü kontrol edenin bilgi ve haber akışını da kontrol edeceği anlamına geliyor. 2028’de AI aramasının klasik arama motoru aramasını geçeceği öngörülerinde bulunuluyor. Haberin, arayüzün içindeki veri ve içeriğe dönüşeceği yapıda yayın alanındaki yeni eşikçiler AI ve arayüzünü üreten şirketler olacak. Peki uzun yıllardır arama motorları iş modelinden üretilen gelire bel bağlayan endüstri aynı hataya düşecek mi?

EBU’nun araştırması AI yanıtlarının yaklaşık E’inin hatalı bilgi içerdiğini gösteriyor (ebu.com). Kaynak sorunları, halüsinasyon, güncellik problemleri sürüyor. Bu aslında bilgi sosyolojisinde Clay Shirky’in “algoritmik otorite” kavramıyla anlatmak istediği sorunu büyütüyor. AI, kaynağını açıklamıyor, seçtiği bilgiyi kendisi belirliyor ve hatalarını denetleyecek bir kamusal mekanizma yok. Başvuru arayüzü olan algoritmalar, hatalı olsalar bile otorite kazanıyor. Çünkü kullanıcı, yanıtın arkasındaki kaynakları değil, hızını ve akıcılığını görüyor. Üretilen bilginin hatalı olması, gizli AI katmanlarda yeniden üretilmesi ve AI sistemlerinin hataları........

© 12punto