Orta vadeli ekonomik program siyasetin baskısı altında. İhracatçıdan sanayiciye, emekçiden emekliye hemen her kesimden şikayetler artıyor, programın raf ömrü azalıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek rakamları incelerken…

Son yazımdan bu yana epey süre geçti. Şöyle bitiyordu o yazı: “Peki, 2025? Şikâyetler artıyorken siyaset daha fazla sabır gösterir mi? Yoksa Türkiye yüzde 25-30 düzeyinde bir enflasyonla ve oynak bir büyümeyle yoluna devam etmeye mi çalışır? Öyle yaparsa enflasyon o düzeyde ne kadar kalır? Bir sonraki yazıda ele alacağım.” 2025’te yol almaya başlamışken ve vatandaşlardan sabır talebi daha sık duyulurken ekonomik görünümün söylendiği kadar iyi olup olmadığına yakından bakalım.

28 Şubat 2025’te 2024’ün son çeyreğine ilişkin GSYH verileri açıklandı. 3 Mart’ta Şubat ayı enflasyon verilerini öğrendik. 6 Mart günü ise yılın ikinci para Politikası Kurulu (PPK) kararı açıklanacak. Hem bu üç gelişmeyi değerlendireyim hem de yukarıda son yazımdan yaptığım alıntıda verdiğim sözü tutayım; ne de olsa alıntıda sorduğum soruların yanıtları bu gelişmelerle yakından ilgili.
2024’ü beklenmedik ölçüde yüksek büyüme ile kapattık. İkinci ve üçüncü çeyreklerde çok sınırlı ölçüde de olsa küçülmüştü ekonomimiz. GSYH, bir çeyrek öncesine kıyasla ikinci çeyrekte yüzde 0,2, üçüncü çeyrekte ise yüzde 0,1 oranında azalmıştı. Dördüncü çeyrek için beklenen, en azından benim bekleyişim, ılımlı bir toparlanma yaşanmasaydı. Bırakın ılımlı toparlanmayı, çok yüksek bir artış gerçekleşti GSYH’de. Üçüncü çeyreğe kıyasla yüzde 1,7 arttı.

Bazı ülkeler, mesela ABD, büyüme oranını çeyrekten çeyreğe büyümeyi yıllıklandırarak açıklıyor. Yani, yılın dört çeyreğinde ekonomi aynı oranda büyürse, ortaya çıkacak değer hesaplanıyor. Yüzde 1,7’nin yıllığı yüzde 7’ye denk düşüyor. Çok yüksek. Bir kıstas: 1970’den bu yana gerçekleşen ortalama büyüme oranımız bunun oldukça altında: Yüzde 4,5.
Daha ilginci özel tüketim harcamalarının dördüncü çeyrekte neredeyse ‘patlamış’ olması. Bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 4,3 oranında yükseldi tüketim harcamaları. Yıllıklandırılmışı –sıkı durun- yüzde 18,5’e denk geliyor. Hangi ülkede? 2024 sonunda yüzde 44,4 düzeyinde olan enflasyonun 2025 sonunda yüzde 24’e düşürülmeye çalışıldığının yetkililerce defalarca ifade edildiği ülkede.
Merkez Bankası son iki PPK toplantısında da politika faizini düşürdü. 26 Aralık 2024’te yüzde 50’den yüzde 47,5’e, 23 Ocak 2025’te ise yüzde 45’e indirdi bir haftalık repo –politika- faizini (bankalara bir hafta vadeyle borç verdiği likiditenin faizi).
Şu alıntı ilk PPK metninden: “Son çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamayı sürdürerek

© yetkinreport.com